Tasdiqlangan fan dasturiga muvofiq ishlab chiqildi

 
ijtimoiy-psixologik bilimdonlik
- odamlar bilan ishlash, ular bilan til 
topishish, jamoani uyushtira olish, uni yaxshi ishlashga safarbar qilish, o`zidagi 
liderlik sifatlarini to`la namoyon eta bilish qobiliyati. Bu tushuncha ko`pincha 
“kommunikativ bilimdonlik”
 
tushunchasi bilan sinonim sifatida ham ishlatiladi. 
Rahbarlikka loyiq mezonlar asosida liderlikning vazifalari quyidagilar: 
Lider
–
ma’mur, rejalashtiruvchi, siyosatchi, baholovchi ekspert, jamoning 
vakolatli vakili, rag`batlantirish va jazolash tashabbuskori, hukm chiqaruvchi va 
yarashtiruvchi, namuna “Ota”, jamoaning ramzi – referent, individual mashullikni 
cheklovchi, dunyoqarashlar shakllantiruvchi, “balogardon”. 
Liderlik va superliderlik
 - 
ijtimoiy-psixologik hodisalardan muhimi
 
hisoblanib, 
bu muammoni aynan bizning sharoitimizdagi talqini, ya’ni mardlik va jasorat 
ko`rsatish uchun ochiq maydonlar yo`q bo`lgan sharoitda liderlik hislatlarining 
namoyon bo`lish xususiyatlarini ko`rib chiqish mumkin. Zamonaviy ishlab 
chiqarishning samaradorligi eng avvalo rahbarni lider fenomeni doirasida - 
guruhning samarali faoliyat ko`rsatish yo`llarini belgilab berishdir. 
Eng yaxshi 
lider – bu «superliderdir»
.
 
U o`z xodimlarining aksariyatini birinchi navbatda 
o`zlari uchun liderlarga aylantira oladi. Asosiy g`oya shundan iboratki, agar odam 
eng avvalo o`zi uchun lider bo`la olsa, o`zidagi bu malaka yoki mahoratni 
boshqalarga yetkaza oladi, jamoa o`zi mustaqil ishlaydigan, bevosita tepasida turib 
boshqarib turadigan insonga muhtoj bo`lmagan mexanizmga aylanadi. 
Bu – 
superliderlikdir.
173-rasm 
 
 
Oddiy rahbar yoki liderning superliderga aylanishi bir necha bosqichlarda 
kechadi: 
o`zi uchun lider bo`lish, ya’ni shaxsiy maqsad va maslaklar, o`zini-o`zi 
kuzatish, o`zini-o`zi rag`batlantirish, hayoliy repititsiyalar va kognitiv tahlillar 
Har qanday faoliyatda muvaffaqiyatni ta’minlovchi sifatlar e’tirof etiladi. 
Ularning orasida eng ko`p marta takrorlanadiganlar: 
intellekt
- 
odamning murakkab va mavhum muammolarni yecha olish 
qobiliyati, u o`ta yuqori bo`lmasligi, aksincha, o`rtachadan yuqori 
bo`lishi kerak; 
tashabbuskorlik
 
- yangicha ishlash va harakatlarga ehtiyojni 
anglash qobiliyati va shunga mos motivlar kiradi. 

---

348 
orqali o`zining mustaqil inson, shaxs ekanligini, o`zida boshqalarga o`rnak 
bo`luvchi sifatlar borligini anglash; 
yuqorida qayd etilgan sifatlarning afzalliklarini o`zgalarga namoyish 
etib, uning afzalliklariga ishontira olish; 
xodimlariga o`zlarida tashabbus va o`ziga ishonchni namoyon etish 
uchun sharoit yaratish; 
mustaqil qobiliyat egalari bo`lgan xodimlarni rag`batlantirish, kerak 
bo`lganda, faqat konstruktiv tanbehlar berish; 
o`z-o`zini boshqarishga asoslangan ijtimoiy faoliyatni tashkil etish va 
ishlarga hadeb aralashaverishdan o`zini tiyish. 
174-rasm