Hayot faoliyati

Majburiy yolg‘izlik holatida oziq-ovqat topish va ularni 
tayyorlash 
Majburiy yolg‘izlik holatida eng asosiy muammoli 
vazifalardan biri o‘zini oziq-ovqat bilan ta’minlashdir. Bunda 
albatta birinchi navbatda qo‘l ostida bo‘lgan va o‘zini o‘rab 
turgan muhitdagi mavjud narsa, ashyo va jismlardan 
foydalaniladi. 
Oziq-
ovqat sifatida daraxt va o‘simliklar barglari, 
novdalarini ular gullamasidan oldin yig‘ish va iste’mol qilish 
mumkin. Ular yumshoqroq, to‘yimliroq, oson hazm bo‘ladi. 
Gullagandan keyin o‘simliklarning yer ustidagi qismi qo‘pollashadi 
hamda 
o‘zining oziqa moddasi sifatidagi qimmatini 
yo‘qotadi. Oziq modda sifatida ayniqsa yangi barglar, novdalar 
katta qiymatga ega. Daraxt va butalar soyasidagi o‘simliklar va 
novdalar iste’mol qilish uchun yumshoqroq va qimmatliroq 
hisoblanadi.Qari daraxt va 
o‘simliklarning yangi novdalari va 
barglari iste’molga yaroqli hisoblanadi. Tayyorlangan yashil 
massani oqayotgan suvda yuvib, xom holatida iste’mol qilish 
mumkin. Iste’mol uchun qazib olingan ildizlar, o‘simlik piyozlari, 
yovvoyi mevalarni tuproqdan tozalab yuviladi, chirigan 

---

45 
yaroqsiz joylari olib tashlanib so‘ngra oziq modda sifatida 
foydalanish mumkin. 
Majburiy yolg‘izlik holatida yovvoyi hayvonlarni tutish, 
iste’molga yaroqli ildiz yoki o‘simliklarni izlab topish ularni 
keyinchalik qayta tayyorlash
ga nisbatan osonroq bo‘lishi 
mumkin. Chunki bunday holatdagi kishida oddiy idishlar ham 
yo‘q bo‘lib, bir sutkada bir marta issiq ovqat tayyorlash ham 
katta muammoga aylanadi. Ammo kulinariyaning hech qanday 
idish va tovalarni talab qilmaydigan usullarini o
‘zlashtirsak bu 
muammoni ham oson hal qilish mumkin. O‘simliklarning ildiz 
va novdalari, baliq va mayda yovvoyi hayvonlarni idishtovoqsiz, 
cho‘g‘ning o‘zida ularni loy yoki o‘simlik barglaridan 
tayyorlangan qobiqqa o‘rab pishirish mumkin. Kichkina yovvoyi 
hayvonlar, qushlarni terisini shilmasdan va patlardan 
tozalamasdan sixda tayyorlash mumkin. Six sifatida daraxt 
novdalari olinadi. Tayyorlab bo‘lgandan keyin kuygan teri va 
patlar hamda ichki a’zolar olib tashlanadi. Shuningdek, ovqatni 
olov tagida tayyorlash usuli ham qulay hisoblanib bunda yerda 
51 
chuqurligi 30-
40 sm chuqurcha kovlanib unga barg va o‘to‘ 
lanlar to‘shaladi. So‘ngra go‘sht yoki tayyorlanayotgan boshqa 
narsalar chuqur tagiga qo‘yilib 1,5-2 sm qalinlikdagi tuproq 
bilan ko‘miladi va tepasida olov yoqiladi. 30-40 minutdan keyin 
ovqat tayyor bo‘ladi. Shuningdek, go‘shtni oldin barg, o‘to‘ 
lanlar so‘ngra loyga o‘rab qizigan toshlarda pishirsa ham 
bo‘ladi. Ovqatning tayyorligini uning ta’mi va hidiga qarab bilsa 
bo‘ladi. Ammo inson ovqatsiz ham uzoq muddat yashashi 
mumkin. Agarda inson yaxshi jismoniy va ruhiy tayyorgarlikka 
ega bo‘lsa 10-12 kungacha ovqat iste’mol qilmay ham yashashi 
mumkin. Inson o‘z organizmining ichki resurslariga tayanib 30 
sutkagacha chidashi mumkin. 55-60 sutka inson organizmi 
imkoniyatlarining chegarasi hisoblanadi.