O’zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

Adabiyotlar 
1.
Orlov D. Informatsionnaya bezopasnost i upravlenie riskami. 2009. 
https://www.securitylab/ru/blog/personal/dorlov/18815/php. 
2.
Normatov Sh., Jabbaov E. Tashkilotda fan va ta’limga oida resurslar bahosini 
hisoblashning umumlashgan kriteriyalari. Innovatsion rivojlanish uchun ilmiy 
axborot resurslar” X Xalqaro seminar materiallar to’plami. Toshkent: TDPU, 2018. - 
122 b. 
3.
Ruzikulova N.Sh. Bo’lajak o’qituvchi shaxsining shakllanishida axborot 
texnologiyalarining ta’limiy-tarbiyaviy ta’sirin oshirish. - Globallashuv sharoitida fan 
va ta’limni rivojlanish tendentsiyalari: Respublika ilmiy-amaliy internet 
konferentsiya materiallari. Farg’ona: FarDU, 2017. - 571 b. 
YOSHLARDA VATANPARVARLIK, INSONPARVARLIK 
FAZILATLARINI SHAKLLANTIRISHDA TA’LIM VA TARBIYANING 
O’RNI
123
 
Mamlakatimizda yosh avlod ta’lim-tarbiyasiga alohida e’tibor qaratilmoqda. 
O’g’il-qizlarning zamonaviy bilim olishi, yuksak ma’naviyatli bo’lib ulg’ayishi 
uchun zarur sharoit yaratish borasidagi ishlar izchil davom ettirilmoqda. 
Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyev aytganidek “Ma’lumki, yosh avlod tarbiyasi hamma 
zamonlarda ham muhim va dolzarb ahamiyatga ega bo’lib kelgan. Ammo biz 
yashayotgan XXI asrda bu masala haqiqatan ham hayot-mamot masalasiga aylanib 
bormoqda" Bizni hamisha o’ylantirib keladigan yana bir muhim masala – bu 
yoshlarimizning odob-axloqi, yurish-turishi, bir so’z bilan aytganda, dunyoqarashi 
bilan bog’liq. Bugun zamon shiddat bilan o’zgaryapti. Bu o’zgarishlarni hammadan 
ham ko’proq his etadigan kim – yoshlar. Mayli, yoshlar o’z davrining talablari bilan 
uyg’un bo’lsin. Lekin ayni paytda o’zligini ham unutmasin. Biz kimmiz, qanday 
ulug’ zotlarning avlodimiz, degan da’vat ularning qalbida doimo aks-sado berib, 
123
 
Xodjayeva Nargiza Nigmanovna - 
Toshkent kimyo-texnologiya instituti 

---

450 
o’zligiga sodiq qolishga undab tursin. Bunga nimaning hisobidan erishamiz? Tarbiya, 
tarbiya va faqat tarbiya hisobidan" [1]. 
Yurtimizda hozirgi kunda uzluksiz ta’limning har bir bo’g’iniga alohida e’tibor 
berib, ta’limni takomillashtirishga, zamon va jahon standartlariga mos keladigan 
raqobatbardosh, milliy g’ururi, milliy iftixoriga ega bo’lgan yoshlarni tarbiyalashga 
juda katta ahamiyat berilmoqda.
Uzluksiz ta’lim-tarbiya tizimini takomillashtirish tadbirlari – bu tizimni 
demokratik va insonparvarlik yo’nalishlarida qayta qurish bilan ham bog’liq. Chunki, 
insonparvarlik g’oyalari va tamoyillari milliy g’oya bilan chambarchas bog’liq bo’lib, 
insonning moddiy farovonligi va ma’naviy barkamolligi, erkin, mustaqil, ijodiy 
faoliyatini, kishilarning o’zaro hamkorligi, do’stligi, hamjihatligi, birdamligi va bir-
biriga g’amxo’rligi kabi eng yuksak, ilg’or insoniy fazilatlarni o’zida mujassam etadi. 
Odillik, halollik, poklik, to’g’rilik, mehnatsevarlik, vatanparvarlik, odoblilik, 
vijdonlilik, iymon-e’tiqodlilik, mehmondo’stlik, kamtarlik, or-nomusni, sharm-hayo 
va iffatni e’zozlash, tinchliksevarlik, olijanoblik, el-yurt manfaatini o’z manfaatidan 
ustun qo’yish kabi yuksak insoniy fazilatlar ham insonparvarlikning namoyon 
bo’lishidir.
Uzluksiz ta’lim – malakali raqobatbardosh kadrlar tayyorlashning asosi bo’lib, 
ta’limning barcha turlarini, davlat ta’lim standartlarini, kadrlar tayyorlash tizimi 
tuzilmasi va uning faoliyat ko’rsatish muhitini o’z ichiga oladi: fan – yuqori malakali 
mutaxassislar tayyorlovchi va ulardan foydalanuvchi, ilg’or pedagogik va axborot 
texnologiyalarini ishlab chiquvchi; ishlab chiqarish – kadrlarga bo’lgan ehtiyojni, 
shuningdek ularning tayyorgarlik sifati va saviyasiga nisbatan qo’yiladigan talablarni 
belgilovchi asosiy buyurtmachi, kadrlar tayyorlash tizimini moliya va moddiy-
texnika jihatidan ta’minlash jarayonining qatnashchisi hisoblanadi [3]. 
Uzluksiz ta’lim tizimi – yagona ta’lim tizimi, ta’limni shaxs ijodiy 
imkoniyatlarining muntazaam rivojlanishini ta’minlovchi bir umrlik jarayon sifatida 
talqin etiladi va uning ma’naviy dunyosini har tomonlama boyitadi.
Ta’limni insonparvarlashtirish yoki gumanitar ta’limning bosh tamoyili 
shaxsning intelektual, jismoniy va ma’naviy-axloqiy qobiliyatlarining shakllanishi, 

---

451 
taraqqiy etishi va o’zini namoyon qilishi uchun muayyan sharoitini yuzaga keltirishni 
taqozo etadi. Ta’lim va tarbiyada millatning madaniy an’analariga umumbashariy 
qadriyatlarga murojaat etish ham, shakllangan me’yorlar va qarashlarni qayta 
anglashga bo’lgan hatti-harakati ham ana shundandir. Eskirgan mafkuraviy qoliplar 
va ko’rsatmalardan voz kechish, erkin, ijodkor va tashabbuskor shaxsni tarbiyalab 
yetishtirish asosiy vazifamizdir. Hozirgi kun fan, madaniyat va ta’lim sohalarida ham 
katta o’zgarishlar amalga oshirilmoqda, islohotlarning sur’atlari tobora 
jadallashmoqda. Biroq axborotlar asri talablariga muvofiq o’zgarayotgan hayotimiz 
ehtiyojlari jamiyat oldiga yangidan-yangi vazifalarni ko’ndalang qilib qo’ymoqda.[2] 
Yoshlarni barkamol insonlar etib voyaga yetkazish, yot mafkuralar, hurujlardan 
asrash, ularda turli g’oyaviy tahdidlarga qarshi ko’nikmalarni shakllantirish 
davlatimiz siyosatining muhim yo’nalishlaridan sanaladi. Prezident Sh.Mirziyoyev 
o’z nutqlarida “Mafkura sohasida bo’shliq degan narsaning o’zi hech qachon 
bo’lmaydi. Chunki insonning qalbi, miyasi, ongu tafakkuri hech qachon axborot 
olishdan, fikrlashdan, ta’sirlanishdan to’xtamaydi. Demak, doimo ma’naviy oziq 
kerak. Agar shu oziqni o’zi yashayotgan muhitdan topa olmasa, bunday oziqni u asta-
sekin boshqa yoqdan izlay boshlaydi” deya ta’kidlaydi [1]. Shu o’rinda sog’liqni 
saqlash, ta’lim-tarbiya, ilm-fan, madaniyat va sport sohalarida amalga oshirilayotgan 
islohatlar unib-o’sib kelayotgan yoshlarga davlatimiz tomonidan qaratilayotgan 
doimiy e’tibor va g’amxo’rlik namunasidir.