Ajiniyoz nomidagi Nukus Davlat

Ajiniyoz nomidagi Nukus Davlat

pedagogika instituti

Tabiiy fanlar fakulteti 1_V_ Biologiya (Uzb)

guruh talabasi Aminqulov Otabekning

Kimyo fanidan tayyorlagan

R E F E R A T

Topshirdi: Aminqulov O.

Qabul qildi: Artikov.M.

Mavzu:Atomlarni xarakterlovchi rengen spektorlari.

REJA:

I.Kirish.Prezidentimiz nazarida biz va ta’lim

II.Asosiy qism:

1. Rengen Spektorlari.

2. Atomlarni xarakterlovchi rengen spektorlari

3.Mozli qonuni haqida

III. Xulosa

IV.Foydalanilgan adabiyotlar

I.Kirish

Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev ta’lim sohasini isloh qilish,kasb hunar ta’limi tizimini yanada rivojlantirish va oliy ta’limning bakalavr yo’nalishiga qabul bo’yicha test sinovlarini takomillashtirish masalalari yuzasidan ko’plab yig’ilishlar o’tkazgan.Ularning hammasida shularga e’tibor qaratgan, mamlakatimizda istiqlolning dastlabki yillaridan boshlab ta’lim tarbiya tizimini rivojlantirish davlat siyosati darajasiga ko’tarilib,farzandlarimizning jahon andozalariga mos sharoitlarda zamonaviy bilim va kasb hunarlarni egallashlari ,jismoniy va ma’naviy jihatdan yetuk insonlar bo’lib voyaga yetishlarini ta’minlash ,ularning qobiliyati va iste’dodi ,intellectual salohiyatini ro’yobga chiqarish,yoshlarimiz qalbida ona yurtga sadoqat va fidoyilik tuyg’ularini kamol toptirish borasida ulkan ishlar amalga oshirilishiga.

Prezidentimizni ta’limga e’tibori qanday ekanligini bilmoqchi bo’lsak uning bu hikmatli so’zlaridan ham bilib olsa bo’ladi: “ Agar mendan sizni nima qiynaydi?”deb so’rasangiz ,farzandlarimizning ta’lim va tarbiyasi deb javob beraman.Bizni hamisha o’ylantirib keladigan yana bir muhim masala - bu yoshlarimizning odob-axloqi,yurish-turishi, bir so’z bilan aytganda, dunyoqarashi bilan bog’liq.Bugun zamon shiddat bilan o’zgarmoqda.Bu o’zgarishlarni hammadan ham ko’proq his etadigan kim – yoshlar.Mayli, yoshlar o’z davrining talablari bilan uyg’un bo’lsin.Lekin ayni paytda o’zligini ham unutmasin.Biz kimmiz, qanday ulug’ zotlarning avlodimiz, degan da’vat ularning qalbida doimo aks-sado berib, o’zligiga sodiq qolishga undab tursin.Bunga nimaning hisobida erishamiz?

Tarbiya ,tarbiya va faqat tarbiya hisobidan.

Prezidentimiz biz yoshlarga qarata juda ko’plab hikmatli gaplar aytgan ulardan ayrimlarini keltirib o’taman:

-Agar hozir biron narsani bilmasalaring ,uyat emas!

Kurslarga boringlar,2-3oymi, o’rganinglar.Agar bugun o’rganmasak ,ertaga kech bo’ladi.

-Bukilmas iroda va jasorat namunasini amalda namoyon etib, o’z hayotini aziz Vatanimizning har tomonlama ravnaq topishi, bugungi tinch va osoyishta kunlar uchun jonini fido qilgan ajdodlarnign muqaddas xotirasini yod etib,ezgu ishlarini davom ettirish, safimizda yurgan keksalarni e’zozlash - odamiylikning eng oliy mezoni va bizga tinchlik, omonlik kerak ,deb yashaydigan bag’rikeng va oliyjanob xalqimizga xos azaliy qadriyatdir.

-Dunyoqarashni nima o’zgartiradi - ilm,daromad,manfaat.

-Alhamdulilloh, hammamiz musulmonmiz.Biz juda ko’p joylarda jaholatga qarshi ma’rifat, islom dinini o’rganish, o’rgatish tashabbusi bilan chiqyapmiz.Islom – bu faqat nurli hayot.islomni niqob qilib, terrorchi bo’lish, boshqa oqimlarga kirish - bu O’zbekistonga yarashmaydi.

Prezidentimizning bu gaplaridan har kim o’ziga yaxshi xulosa chiqaradi va ilm ma’rifat hamma narsadan ustunligini yana bir bor anglab yetadi.Ilm ma’rifatli inson hamisha oldinda bo’ladi uni davralarda hamma e’zozlaydi.Birinchi prezidentimiz Islom Karimov ham biz yoshlarga katta e’tibor qaratgan.Biz yoshlar esa o’qib yaratilgan shart sharoitlardan oqilona foydalanishimiz zarur.

RENGEN SPEKTORLARI.

Rentgen spektrlari — toʻlqin uzunliklarining 10~4 dan 103 A gacha sohasidagi elektromagnit nurlanishlar, yaʼni rentgen nurlanishning chiqarish va yutish spektrlari. Rentgen spektrlari tutash (yaxlit) va chiziqli (harakteristik) boʻladi. Tutash Rentgen spektrlari zaryadlangan zarralar (elektron, proton, mezon va h.k.) ning antikatodga urilib tormozlanishi jarayonida vujudga keladi. Chiziqli Rentgen spektrlari elektronlarning antikatodga urilib, oʻz energiyasini antikatod atomlariga berishi natijasida hosil boʻladi. Chizikdi Rentgen spektrlari bir-biridan keskin ajralib turadigan ayrim chiziqlardan iborat boʻladi.

Tutash Rentgen spektrlarining xususiyati antikatod materialiga emas, zaryadlangan zarralarning massasi va ularni tezlatuvchi potensialga bogʻliq. Tormozlanish spektrlari intensivligi taqsimoti toʻlqin uzunligiga qarab efi chiziq bilan ifodalanadi (racmga q.). Chiziqning qisqa toʻlqinli chegarasi antikatodga urilayotgan zaryadlangan zarraning energiyasiga bogʻliq, Mas, elektronlarni tezlatuvchi potensial f=100 KB ga teng boʻlganida, tutash spektrdagi eng qisqa toʻlqin uzunligi 0,123 A boʻladi. Uygʻotuvchi elektronlarning energiyasi biror kritik qiymatdan ortiq boʻlmaganda, tutash spektr, ularning energiyasi kritik qiymatga teng yoki undan katta boʻlsa, chizikli spektr hosil boʻladi. Chizikli Rentgen spektrlarining xususiyati esa antikatod materialiga bogʻliq. Har bir elementning oʻziga xos chizikli Rentgen spektrlari bor. Ingliz olimi G. Mozli nurlanuvchi elementlarning Rentgen spektrlari ini tadqiq qilib (1913), ularning spektr chiziklari chastotasi bilan chiziqaarni hosil qiluvchi elementning atom tartib raqami orasidagi bogʻlanishni ifodalovchi qonunni kashf etdi (qarang Mozli qonuni).

Rentgen spektrlari rentgen spektroskopiyasi, rentgen spektr tahlili, rentgen struktura taxlili va boshqa da qoʻllaniladi. 1895 yil nemis fizigi Rentgen tamonidan "Rentgen nurlari" deb ataluvchi  =10^-12 10^-8 m Elektromagnit to’lqinni hosil bo’lishi, natijasida atom va molekulalarni tuzilishi haqida yanada yaqqol tasavvurlarga ega bo’lindi.

Bu nur rentgen trubkasida kuchli Elektr maydoni ta’sirida tezlashgan va Volfram anodda tormozlangan Elektronlar harakatidan yuzaga keladi. Uning spektri 1-rasmda kursatilgan.