O zbek isto n respublikasi sog liqni saqlash

(a. carotis communs) 
o ‘ng tomonda 
yelka-bosh poyasidan chap tomonda bevosita aorta ravog‘idan 
boshlanadi. Shuning uchun chap umumiy uyqu arteriyasi o ‘ngiga 
nisbatan 2-2,5 sm uzun bo ‘ladi. Umumiy uyqu arteriyasi to‘sh- 
o ‘m rov-so‘rg‘ichsimon va kurak-til osti mushaklaming orqasida 
bo‘yin umurtqalari ko‘ndalang o ‘siqchalari oldida vertikal yo ‘nalib 
yuqoriga ko‘tariladi (238-rasm). B o‘yinda uning lateral tomonida 
ichki bo‘yinturuq venasi, orqa tomonida adashgan nerv joylashgan 
b o ‘lib, bo‘yin fassiyasi bilan o ‘raladi va bo‘yinning tomirli-nervli 
dastasini hosil qiladi. Qalqonsimon tog‘ayning yuqori chekkasi
98

---

sohasida har bir umumiy uyqu arteriyasining ikkiga bo‘ linish sohasini 
(bifircatio carotidis) 
hosil qilib, tashqi va ichki uyqu arteriyalariga 
bo‘linadi. Ular bo ‘lingan joyda quyuq kapillarlar to ‘ri va nerv 
uchlaridan iborat uyqu kalavasi 
(glomus caroticum) 
joylashgan.
Tashqi uyqu arteriyasining boshlanish joyidagi biroz kengaygan 
joyni uyqu kengaymasi 
(sinus caroticus) 
deb ataladi.
Aorta ravog‘idan boshlanuvchi umumiy uyqu arteriyasining 
kengligi bir yoshgacha 3 - 6 mm b o ‘Isa, 1 5 - 1 6 yoshda 6 - 7 mm, 
kattalarda 9 - 1 4 mm bo ‘ladi.
Tashqi uyqu arteriyasi
Tashqi uyqu arteriyasi 
(arteriya carotis externa) 
umumiy 
uyqu arteriyasidan chiqqandan so‘ng, ichki uyqu arteriyasining 
medial tomonidan yuqoriga ko ‘tarilib, uyqu uchburchagiga boradi. 
Bigizsimon-til osti suyagi mushagi va ikki qorinchali mushakning 
medial tomonidan ko‘tarilib pastki jag suyagi bo ‘yini sohasida 
o‘zining oxirgi tarmoqlari: chakkaning yuza arteriyasi va ustki 
jag‘ arteriyasiga bo ‘linadi. Tashqi uyqu arteriyasidan 9 ta tarmoq 
uch guruh bo ‘lib chiqadi. Uning oldingi gumh tarmoqlariga ustki 
qalqonsimon bez arteriyasi, til arteriyasi va yuz arteriyasi kiradi.