O zbek isto n respublikasi sog liqni saqlash

bolaning 
siydik qopi, 
prostata va
urug‘ bezlari. Orqa tomondan ko‘-
rinishi: 
1-lig. umbilicale medianum; 2-vesica 
urinaria; 3-ampulla ductus deferentis; 4-basis 
prostatae; 5-facies posterior; 6-apex prostatae;
7-uretra; 8-prostata; 9-glandula seminalis;
10-ductus deferens; 11-ureter.
Urug‘ olib ketuvchi nay balog‘at 
davrigacha 
sekin 
o ‘sadi. 
Balog‘at 
davrida 
uning 
o ‘sishi 
tezlashib,
15 yoshda diametri 
1 , 6
mm ga yetadi.
Urug‘ bezlari 
(glandula seminales)
jufit, suyuqlik ishlab chiqaruvchi a’zo (213-rasm). U kichik chanoq 
bo‘shlig‘ida urug‘ olib ketuvchi nay kavagining tashqi tomonida, 
prostata bezining usti va qovuqning orqa tomonida joylashgan. Unda 
qovuqqa hamda oldingi va to‘g ‘ri ichakka qaragan orqa yuzalari bor. 
Urug‘ pufakchalarining uzunligi 5 sm, kengligi 2 sm va qalinligi 1 
sm bo‘lib, yuzasi g ‘adir-budur bo ‘ladi. Agar uning ustini qoplagan
35

---

pardani olib tashlab to ‘g ‘rilansa, uzunligi 
1 0
-
1 2
sm va kengligi
0,6 - 0,7 sm li nay shaklini oladi. U rug‘ pufakchalarining yuqorigi 
kengaygan qismi asosi, o ‘rta qismi tanasi va pastki toraygan qismi 
suyuqlik chiqaruv nayi 
(ductus_excretorius)_tafovut_qilinadi._U_rug‘_bezlarining_devori_uch:_tashqi_biriktiruvchi_to_‘qimali_parda_(tunica_adventitia)'>(ductus excretorius) 
tafovut qilinadi. 
U rug‘ bezlarining devori uch: tashqi biriktiruvchi to ‘qimali parda 
(tunica adventitia), 
o ‘rta mushakli qavat 
(tunica muscularis)
va ichki shilliq qavatdan 
(tunica mucosa) 
iborat. Shilliq qavatda 
bo‘ylama burmalari bor. Urug‘ bezlarining nayi urug‘ olib ketuvchi 
nayning oxirgi qismi bilan qo‘shilib, urug‘ otuvchi nayni 
(ductus
ejaculatorius) 
hosil qiladi va siydik chiqarish kanalining prostata 
qismiga ochiladi. U rug‘ otuvchi nayning uzunligi 2 sm, kengligi 
boshlanish qismida 1 mm, oxirida 0,3 mm b o ‘ladi. U rug‘ bezlarining 
suyuqligi spermatozoidlami suyiltirib, spermani hosil qiladi.
Yangi tug‘ilgan o ‘g ‘il bolaning urug‘ bezlari juda qisqa, uzunligi
1 mm. U pona shaklida va keng asosi 3 mm b o ‘lib, yuqoriga qaragan 
(212-rasmga qarang). K o‘pincha usti silliq yoki biroz g ‘adir-budur, 
bo‘shlig‘i juda kichik. Bolalikning birinchi davrida urug‘ pufakcha- 
lari birmuncha yassilanib b o ‘shlig‘i va burmalari kattalashadi. 
Balog‘at yoshida urug‘ pufakchalarining o ‘sishi tezlashadi.
Yoshga qarab, urug‘ bezlarining joylashishi ham o ‘zgaradi. Yangi 
tug‘ilgan chaqaloqda qovuq yuqori turgani uchun urug‘ bezlari yu­
qori joylashadi va hamma tomondan qorinparda bilan o ‘raladi. 
2
yoshda u pastga tushadi va qorinparda uning uchiga tegib turadi.
Yangi tug‘ilgan chaqaloqda urug‘ otuvchi nayning uzunligi 8 - 1 2
mm b o ‘ladi.