Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №25 (том 3)

Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati: 
1.Blyumkin V.A. Etika va hayot. - M .: Politizdat, 1987. - 111p. 
2. Bogolyubov L.N. Inson va jamiyat. - 7-nashr. - M .: Ta'lim, 2001. - 414 b. 
3. Golovko N.A. Axloq: ong va xulq-atvor. – M.: Nauka, 1986. – 208s. 
4.Sh. Mirziyoyev. Milliy tiklanishdan milliy yuksalish sari- T:25.07.2020 121-bet
5. Abdurauf Fitrat Oila yoki oila boshqarish tartiblari T: “Ma’naviyat” 2000-y 

---

98 
ФИО автора: 
TVCHDPI Gumanitar fanlar fakulteti Milliy g’oya,ma’naviyat asoslari 
va huquq ta’limi 2-bosqich talabasi 
Sayyora Baymuratova
. 
Название публикации:
«O‘ZBEK XALQIGA XOS MILLIY MADANIYAT 
NAMUNALARI» 
ANOTATSIYA
 
Ushbu maqolada xalqimiz hayotiga tegishli bo‘lgan ayrim madaniyat namunalari
haqida tanishib o‘tamiz.Xususan, 
O‘zbekiston madaniyati Sharqning eng yorqin va 
o‘ziga xos madaniyatidan biri. Buni, beqiyos xalq ijodiyoti, raqsi va rassomchilik, 
betakror milliy oshxona va kiyimlarida ko‘rishimiz mumkin
.
Kalit so‘zlar:musiqa, raqs, san’at, hunarmandchilik,milliy taomlar,libos 
Examples of national culture of the Uzbek people
Umid Adambayev , Teacher of CSPI of Tashkent region
Sayyora Baymuratova , Student of CSPI of Tashkent region 
ABSTRACT 
In this article we will get acquainted with some examples of culture that belong to the 
life of our people. In particular, the culture of Uzbekistan is one of the brightest and 
unique cultures of the East. We can see it in the unique folk art, dance and painting, in 
the unique national cuisine and costumes. 
Keywords
: music, dance, art, crafts, national cuisine, clothing. 

---

99 
O‘zbek xalq ijodiyotining san’ati ko‘p qirrali tematika va xilma- xil janr bilan 
tafsiflanadi. O‘z vazifalari va shakllariga muvofiq ashula va cholg‘u asbob kuylari ikki 
guruhdan iborat: belgilangan vaqt va vaziyatlarda ijro etuvchi va har qanday vaqtda 
ijro etuvchi. Birinchi guruhga urf-odat, mehnat jarayoni, turli marosimlar, 
sahnalashtirilgan tomosha namoyishlar va o‘yinlarga tegishli bo‘lgan ashulalar kiradi. 
O‘zbek xalqi o‘z musiqasi bilan mashhurdir. Qo‘shiq — she’riy matnning bir 
yoki ikki baytni qamrab oluvchi katta bo‘lmagan kuy bilan tuzilgan kuplet ashulasidir. 
Shu jumladan, qo‘shiq turlari bilan bir qatorda kupletli tuzilgan ashulalar bo‘lgan 
«lapar» hamda «yalla» sana’ti mavjud. Maskur kuyning raqsga tushuvchi sana’tining 
janri xazil raqsni ijro etishda ko‘zda tutilgan. Lapar 
— bu ashula 
so‘zlashuvidir.Xorazmda ashulalarni-yakka tartibga ijro etuvchi ijrochilar deb ataladi. 
Ayrim tumanlarda «lapar» atamasi to‘y bazmlarda «O‘lan» qo‘shig‘i (ayollar va 
erkaklar so’zlashuvi sifatida ijro etiladi) qo‘llaniladi. «Yalla» janri ikki turli 
ashulalardan iborat: qisqa diapazonli kuyi, qo‘shiq esa — raqs bilan bir vaqtda yakka 
tartibda ijro etish.Qo‘shiqlarning she’riy matnlar Sharq shoirlarining xalq va kasbiy 
she’riyatlari qo‘llaniladi. Ashulalarning yanada rivojlangan namunalari mohiyati 
bo‘yicha og‘zaki urf-odatlarning professional musiqasi hisoblanadi. O‘zbek musiqiy 
meroslaridagi asosiy joyini-badiiy nutq tarzida hikoya rivoyatlarni ifodali etuvchi-
doston asari egallaydi. 
Raqslar O‘zbekistonnig turli hududlarida bir-biridan farq qiladi. Farg‘ona raqsi 
o‘zgacha mayinligi, xarakatlarning ravonligi va ifodaliligi, siljish qadamlarining 
engilligi, joylarda va aylanishlarda o‘ziga xos xarakatlari bilan ajralib turadi. Xorazm 
va Buxoro viloyatlarda qayroqlar bilan raqsga tushiladi. 
Milliy rassomlik san’atning rivojlanishi ko‘p asrlardan oldin boshlangan. XVI–
XVII asrlarda Buxoro poytaxtida va boshqa shahar markazlarida qo‘lyozma san’ati va 
muqovalash ishlari sezilarli darajada muvaffaqiytlarga erishildi. Qadimgi 
qo‘lyozmalarning badiiy bezashlar nafis kalligrafiyani, maydonlarda suv buyoqlari

---

100 
orqali ingichka ornamentlarni bajarishni o‘z ichiga olgan.Ushbu sana’tda bir necha 
yo‘nalishlarning uslublari rivojlangan. Ulardan biri Behzod (o‘rta asrning rassomi, 
sharq miniaturasi yonalishlarining asoschisidan biri) urf-odati bilan bog‘langan.