Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

bojxona identifikatsiya vositalari 
deganda, so‘rg‘ichlash, muhrlash, raqamli, harfli va boshqacha tamg‘alar, 
identifikatsiya belgilarini qo‘yish, shtamplash, namuna va nusxalar olish, 
145 

---

tovarlarni, boshqa qimmatliklarni xatlash, chizmalar tuzish, miqyosini 
tasvirlash, fotosuratlar, rasmlar tayyorlash, tovarlar bilan birga 
yuboriladigan va boshqa hujjatlardan foydalanish va hokazolar tushuniladi. 
Identifikatsiya vositalari, agar mavjud tovarlar yoki transport vositalari 
yo‘qolishiga yoxud qayta tiklab bo‘lmas darajaga kelshiga real xavf 
mavjud bo‘lgan holatlardan tashqari, barcha hollarda bojxona organlari 
tomonidan yoki ularning ruxsati bilan o‘zgartirilishi, bekor qilinishi yoki 
yo‘qotilishi mumkin. 
Bojxona identifikatsiya vositalaridan aldash yo‘li bilan foydalanish 
deganda, 
shaxslarning O‘zbekiston Respublikasi yoki boshqa davlat 
bojxona organlari tomonidan tatbiq etilgan identifikatsiya vositalarini 
o‘zgartirishi, yo‘q qilishi, buzishi yoxud yo‘qotishi bilan bog‘liq 
harakatlari tushunilishi lozim. 
Bojxona identifikatsiya vositalari faqatgina bojxona organlari tomonidan 
o‘zgartirilishi yoki yo‘q qilinishi mumkin. Tovarlar yoki transport 
vositalarining buzilishi yoki qayta tiklanmaydigan darajada shikast etishi 
yoxud yo‘qotilishiga real xavf mavjud bo‘lgan holatlar bundan mustasno. 
Bojxona identifikatsiya vositalarining noqonuniy o‘zgartirilishi ularni 
soxtalashtirish bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. 
NOTA BENE ! 
Deklaratsiyalash 
deganda, tovarlar yoki transport vositalari 
to‘g‘risidagi, ular joylashtiriladigan bojxona rejimlari haqidagi aniq 
ma’lumotlarni, bojxona maqsadlari uchun zarur bo‘lgan boshqa 
ma’lumotlarni belgilangan shaklda bayon etish orqali amalga oshirish 
tushuniladi. 
O‘zbekiston Respublikasi bojxona chegarasidan olib o‘tiluvchi tovar va 
qimmatliklar yoki o‘zining bojxona rejimini yangilayotganlar (masalan, 
bojxona omborlari rejimidan erkin omborlar rejimiga o‘tayotganlar) 
deklaratsiyalanadi. Biroq tahlil qilinayotgan modda mohiyatidan kelib 
chiqib, ko‘rsatilgan usullarni bojxona qonunchiligini buzish deb hisoblash 
uchun bojxona chegarasidan olib o‘tilayotgan tovar yoki qimmatliklarni 
146 

---

deklaratsiya qilmaslik yoki boshqa nomda deklaratsiya qilinishi qayd 
etiladi. 
Deklaratsiyalash O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligida o‘rnatilgan 
tartib va shakllarda ariza berish orqali amalga oshiriladi. Shunga alohida 
e’tibor berish lozimki, Bojxona deklaratsiyasi qabul qilinganligi 
rasmiylashtirilgan paytdan boshlab, u yuridik ahamiyatga molik faktlardan 
dalolat beruvchi hujjatga aylanadi. 
Deklaratsiyalash yuritilmaydigan va tovarlarni olib o‘tishning huquqiy 
rejimiga bog‘liq predmetlarning alohida turlariga nisbatan qonun bilan 
maxsus qoidalar o‘rnatilgan.