1 sintaksis (SO’z birikmasi)

'shimchasi yordamida bog'langanda hokim bo'lak ifodalagan harakatning chiqish yoki 
yo'nalish nuqtasi aniq, ko'makchi yordamida bog'langanda esa noaniq bo'ladi
. 
Solishtiring: 
Maktabdan chiqdi Maklab tomondan chiqdi
 
 Mataibga ketdi Maklab tomonga ketdi
 
! Ayrim hollarda bitishuvli birikmada tobe so‘z ko‘makchili mavhum ot bilan 
ifodalanishi ham mumkin: 
hayrat bilan termulmoq, ishtaha bilan yemoq, qunt bilan 
o‘qimoq, e’tibor bilan qaramoq.
 

---

 
8 
Bitishuvli birikmalarda ikki fe’l ham albatta mustaqil so‘roqqa javob bo‘lishi kerak. Ko‘makchi fe’lli so‘z 
qo‘shilmasi tarkibidagi ikki fe’l esa bir so‘roqqa javob bo‘ladi. Solishtiring: 
Bitishuvli birikma 
Ko‘makchi fe’lli so‘z qo‘shilmasi 
Mastura nozlanib gapirardi. 
Maftuna unga nozlanib qo‘ydi. 
Chaqaloq baqirib yig‘lardi. 
Chaqaloq yig‘lab yubordi. 
Kim bo‘lsang ham o‘ylab gapir. 
Bu haqda Otabek o‘ylab yurdi. 
Hofiz ashulani jo‘shib kuylamoqda. 
Hofiz jo‘shib ketdi. 
Abituriyent testlarni ikkilanib belgiladi. 
Abituriyent ikkilanib qoldi. 
So’z birikmalarining tasnifi 
Otli so’z birikmasi va fe’lli so’z birikmasi 
So'z birikmasi hokim qismning qaysi turkumga oid so'z bilan ifodalanishiga qarab, ikki guruhga bo'linadi: 
otli so'z birikmasi, fe'lli so'z birikmasi
. 
1. Otli so’z birikmasi
. Otli so'z birikmasida hokim so'z ot va otlashgan so'zlar bilan ifodalanadi: 
shaharning 
ko'chalari,
 hammasidan 
katta,
 chumchuqning