Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълимвазирлиги мирзо улуғбек номидаги

KOMPYUTERDAN IKKI BAROBAR SAMARALI FOYDALANISH
Eshmurodov M.H.-SamDAQI 
 
Zamonaviy axborotlashgan jamiyatni yaratish va rivojlantirish ta'limda 
axborot va kommunikatsiya texnologiyalaridan keng miqyosda foydalanishni 
talab qiladi. Yangi axborot texnologiyalari - maxsus texnik axborot vositalari 
(EHM, kompyuter, audio, kino, video, internet, kompyuter dasturlari) dan 
foydalanivchi texnologiyadir.
Respublikamiz mustaqillikka erishgach, hayotimizning barcha jabhalarida 
bo‘lganidek, ta‘lim tizimida ham islohotlar yo‘lga qo‘yildiki, bunda ta‘lim-
tarbiya jarayoniga zamonaviy axborot texnologiyalarini olib kirish, ta‘limni 
kompyuterlashtirish muammolarini hal qilish muhim ahamiyat kasb etadi. 
Bugungi kunda nafaqat kompyuterlardan unumli foydalanish balki ulardan 
foydalanishda iqtisodiy samaradorlik ham muhim ahamiyat kasb etadi. Ma‘lumki 
hozirgi kunda respublikamizdagi barcha ta‘lim maskanlarida zamonaviy 
kompyuter sinflari mavjud. Kompyuter sinflarida o‘quvchi – talabalar bilimini 
oshirish maqsadida birqancha zamonaviy kompyuterlar o‘rnatilgan. Ularga 
ketadigan xarajatlarni quyidagi formula asosida hisoblash mumkin. 
∑
(1)
Tasavvur qilaylik bitta kompyuter sinfida 16 ta kompyuter yani 16 ta 
monitor va 16 ta tizimli qisimlar joylashtirilgan. Bugungi kunda bitta kompyuter 
(K) narxi taxminan K=1500000 so‘m bo‘ladigan bo‘lsa, shundan monitor (M) 
M=500000 so‘mni tashkil qilmoqda. Endi tizimli qisim (T) T=K-M+Q=900000 
so‘m ekanligi ma‘lum bo‘ladi. Agar 8 ta tizimli bolok 16 ta monitordan 
foydalanilsa, u xolda tizimli qisim sotib olish xarajatlari diyarli 50% iqtisod 
qilinadi. Ya‘ni 
(1) 
formula quyidagi ko‘rinishga keladi. 
∑
(2)
Bu yerda 
Q – 
qolga mayda xarajatlar. 
Ushbu jarayonni tashkil etishning bugungi axborot asrida to‘liq imkoniyati 
mavjud bo‘lib, buning uchun bitta tizimli qisimga ikkita monitor, ikkita 
klaviatura, ikkita sichonchani ulash va jarayonni boshqarish uchun dasturiy 
ta‘minotni www.friendlyseats.com saytida mavjud