O`zbekiston respubliksi oliy va o`rta

tarbiyachi yoki murabbiyning shaxsiy namunasi
: odob-axloqli bo`lish; 
mehnatsevarlik xislati shakllangan bo`lishi; ozodalik-intizomlilik shiori 
bo`lishi kerak; 

tarbiyachi yoki murabbiyning yuqori muomala madaniyati
: shirinso`z, 
muloyim, xushfe`l bo`lishi kerak; 

---

17 

tarbiyachi va murabbiyning xamkorlikda faoliyat yuritishi:
hamkorlik, 
hamjihatlik bilan faoliyat yuritishni bilishi kerak. 
Qayd qilingan qonun-qoidalarga amal qiladigan tarbiyachi yoki murabbiy 
MTM ning ma`naviy muhitini qaror toptira olishi mumkin, chunki bu qandaydir 
alohida, uzib olingan tarbiya vositasi esa, balki ota-onalar va murabbiy va 
tarbiyachilar olib boradigan har taraflama tarbiyaviy ishlarning bolaga ijobiy ta`sir 
ko`rsatishi natijasidir. Shuning uchun bunday tarbiyaviy ta`sirlar yil davomida olib 
borilishi kerak.Quyida biz MTM da olib boriladigan “Ma`naviyat saboqlari” 
haqida to`xtalamiz. 
Ma`lumki, MTM da 2 yoshdan 6-7 yoshgacha bo`lgan bolalar tarbiyalanib 
ta`lim oladi. O`quv yili, deb atalgan oraliq 35 haftani tashkil etadi. 
Tadqiqotlarimizning ko`rsati-shicha, MTMda “Ma`naviyat saboqlari” ni 
o`tkazishga imkoniyat bor ekan. Bungga sabab MTM dagi dastlabki davrdayoq 
jamoaning va jamoadagi bolalarning inoqlashuv davri boshlanadi. Bu davrda 
bolalar o`z murabbiy va tarbiyachilarini diqqat bilan o`rganadilar. Shuning bilan 
birga murabbiy va tarbiyachilarning MTM dagi 
asosiy vazifasi 
- hamisha ijobiy 
holatda bo`lish, o`qitish, o`rgatish va o`rganishdir. Demak, ular MTM dagi 
jo`shqin faoliyatning boshqaruvchisidir. Bu borada 
mohir boshqaruvchi 
bo`lish 
murabbiy va tarbiyachilarning baxti hamdir. Bu jo`shqin faoliyat yana shunisi bilan 
ahamiyatliki, MTM da bolalarning o`zaro va murabbiy hamda tarbiyachilari bilan 
bo`ladigan munosabatlari yanada chuqurroq va mazmundorroq bo`ladi. Bolalarda 
o`z-o`zini o`rganish va tarbiyalashga ishtiyoq kuchayadi. Murabbiy va 
tarbiyachilar bu davrda bolalar uchun yaqin maslahatchi, yo`l ko`rsatuvchi, yaqin 
kishiga, o`rtoqga, do`stga aylanadi. Bu bolalarga jamoaning hayoti haqida 
gapirishga, takliflar va tavsiyalar berishga sharoit yaratsa, murabbiy va 
tarbiyachilarga esa har bir bola bilan suhbatlashishga, har bir bolaga e`tibor 
qaratishga imkoniyat beradi. Shu sababli ham MTM ning deyarli barcha 
guruhlarida “Ma`naviyat saboqlari” mashg`ulotlarini o`tkazish mumkin. Kichik 

---

18 
yoshdagi guruhlarga (2 yoshdan 3 yoshgacha bo`lgan bolalar guruhi) bunday 
mashg`ulotlarni nima yaxshi-yu, nima yomon, nima mumkin-u, nima mumkin 
emas? kabi savollar orqali olib borish mumkin. 3 yoshdan 6-7 yoshgacha bo`lgan 
bolalar tarbiyalanadigan guruhlarda esa muayyan mavzu bo`yicha “Ma`naviyat 
saboqlari” mashg`ulotlarini olib borsa bo`ladi.