5-Mavzu. Tashkilotlar va ularni boshqarish

Tashkilot elementlari 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tashkilot
Mehnat 
hamkorligi 
Maqsad birligi 
Norasmiy tashkilotlar 
Rasmiy tashkilotlar 
Ikki 
kishidan 
ortiq 
bo‘lishi
kerak 

---

Shuningdek,
tashkilot – odamlar guruhi, ularning faoliyat ma’lum umumiy maqsadga 
erishilishiga qaratilgan bo‘lishi kerak
. 
 
 Tashkilotning yashash davri 
Tashkilotning hayotiy sikl kombinatsiyasiga bonoan, tashkilot faoliyati bir necha 
bosqichlardan o‘tadi ya’ni, vujudga kelishidan, yuksalishidan boshlab to o‘z faoliyatini 
to‘xtatganga yoki tubdan modernizatsiya qilingunga.
1 faza – tashkilotning vujudga kelishi. Bu faza maqsad tanlash, boshqaruv usuli bilan 
xarakterlanadilar; asosiy vazifasi – bozorga chiqish, mehnat tashkili – daromadni maksimal 
qiymatga oshirish bilan bog‘liq.
2 faza – yoshlik va balog‘at. O‘ziga xos xususiyatlar: bosh maqsad – vaqtinchalik 
daromad va tez o‘sish; qat’iy rahbarlik tufayli sog‘ qolish; asosiy vazifa – bozor qismini 
mustahkamlash va o‘ziga qaratish; mehnat tashkili – daromadni rejalashtirish, xizmatlarni va 
maoshni ko‘paytirish.
3 faza – etilganlik. Bosh maqsad – tizimli, balansli o‘sish va individual imidj (obro‘) 
shakllanishi; 
vakolatlar 
bo‘linishi 
natijasida 
rahbariyat 
samaradorligiga 
erishadi 
(markazlashmagan boshqaruv) asosiy vazifa – har xil yo‘nalishlar bo‘yicha o‘sish. Bozorni bosib 
olish, turli qiziqishlarni hisobga olish; mehnat tashkili - bo‘linishi va kooperatsiya; individual 
natija uchun mukofot.
4 faza – tashkilotning eskirishi. Bu yuksalishni oily pog‘onasi. Bosh maqsad – erishilgan 
natijalarni saqlab qolish, boshqaruvda harakatlar koordinatsiyasi orqali samaradorlikka 
erishiladi. Asosiy vazifa – stabillikni ta’minlash,mehnatni erkin rejimini tashkillashtirish, 
daromadni ko‘paytirish.
5 faza – tashkilotni qayta tiklanishi. Barcha funksiyalarni qayta tiklash maqsad qilib 
olingan; uning o‘sishiga jamoa orqali erishiladi; asosiy vazifa – yosharish; mehnat tashkilida – 
NOT ni (MITE) amalga oshirish, kollektiv bilan ishlash.