21. YÜZyil tüRKÇESİnde yeni Ögeler ve yeni SÖZCÜkler

 
1.
ADAY YENİ SÖZCÜKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 
Çalışmada aday olarak gösterilen 75 yeni sözcük tespit edilmiştir. Bu yeni 
sözcükleri 
oluşum biçimlerine göre şu şekilde açıklayabiliriz: 
a. 
İngilizceden ödünçleme yoluyla oluşturulanlar: 6 kelime (alzheimer, sms, 
bluetooth, pc, laptop, web sitesi) 
b. 
Başharfleştirme yoluyla oluşturulanlar: 3 kelime (kdv, stk, tv; açılımları 
Türkçe ifadelerden oluşmaktadır) 
c. Eksiltme 
yoluyla oluşturulanlar: 6 kelime (ar-ge, bağ-kur, oto, molotof, 
berabere, ihtiyaç kredisi) 
d. 
Birleştirme yoluyla oluşturulanlar: 55 kelime (cumhuriyet savcısı, ilçe 
başkanı, makam aracı, büyük ölçüde) 
e. Ekleme 
yoluyla oluşturulanlar: 5 kelime (bazlı, şaşırtıcı danıştay, sayıştay, 
yargıtay) 

---

93 
Aday yeni sözcüklerin içerisindeki i
kili yapılar, birleştirmelerin tamamını 
oluşturur yani 55 kelimeden oluşmaktadır. Bunlardan 22 tanesi isim grubu 
(ör
neğin; sezonluk işçi, yerel seçim, hapis cezası, rüya tabiri, tıp fakültesi, 
internet sitesi
) 6 tanesi sıfat grubu (örneğin; yasaya aykırı), 25 tanesi zarf grubu 
(
örneğin; tek tek, şu an, her an, bu sebeple, kafa kafaya) ve 2 tanesi eylem 
grubudur (
örneğin; yorum yapmak, tahammül göstermek). 
Yeni sözcükler incelenirken “alzheimer” gibi yabancı kökenli kelimelerin hem 
orijinal 
hem de Türkçeye uyarlanmış biçimiyle yani “alzaymır” olarak kullanıldığı 
dikkat çekmektedir. Hatta t
oplumun eğilimi kelimeyi doğru yazmak amacıyla 
çoğunlukla orijinal biçimde kullanmaya yöneliktir. Zarf grubu olarak karşılaşılan 
“bu nedenle, bu kez, bu sayede, aynı şekilde, şu anda” gibi pek çok yeni 
sözcüğün varlığı tespit edilmiştir. Yeni ögeler için de pek çok yeni zarf grubunun 
olu
ştuğu sonucuna varılabilir. 
Bir diğer husus TDKGTS’te siyasi mevkilere yer verilmemesi üzerinedir. Ancak 
akademik mevkilerin (ögr. Üyesi, görevlisi, dekan, rektör vb.) sözlükte mevcut 
ol
ması sebebiyle mevki bildiren yeni kelimelerin de sözlüğe alınması gerektiği 
sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca TDKGTS’te aynı kavramın farklı biçimlerdeki 
yazımlarının mevcut olduğunu görürüz (Örn. mahpus, mapus, mahpushane, 
mapushane
). “Egzoz” sözcüğü için de bu tür farklı yazımlar yaygındır (Örn. 
“egzos”, “egsos”, “egsoz”) Dolayısıyla bu tür kelimelerin de yeni sözcüklerin 
içerisinde yer aldığı tespit edilmiştir. 

---

94