Хожибойга ma'ruza

Arxaizm-  leksema-  hozirgi  paytda  mavjud  bo'lgan  voqelikning  eskirgan 

nomi:  lab  (odam  organizmidagi  a'zolardan  birining  hozirgi  nomi)-  dudoq  (shu 

a'zoning  eskirgan  nomi,  arxaizm-leksema:  «Yo'lchining  kuchli,  erkak  nafasini 

dudoqlarida  uning  bo'sasining  jonli  olovini  bir  lahza  sezdi»  O.);  qassob  («mol 

so'yuvchi»-  hozirgi  ma'no)  –  sallox  («mol  so'yuvchi»  ma'nosidagi  eskirgan  so'z, 

arxaizm-leksema:  «Tikka  oldiga  borib,  devkor  salloxlarday  shoxidan  ushlab 

«bismillohu  ollohu  akbar»,  deb...  bo'g'ziga  pichoq  tortib  yubordim,-  dedi  Shum 

bola».  G'.  G'.);  elchixona  («bir  davlatning  boshqa  davlatdagi  diplomatik 

vakolatxonasi»)  –  saforat  («...diplomatik  vakolatxona»ning  eskirgan  nomi, 

arxaizm-leksema);  qo'shin  («askar»,  «armiya»)  –  cherik  («askar»,  «armiya» 

tushunchalarining  eskirgan nomi,  arxaizm-leksema:  «Andoq qalin  cherikka ne ish 

qila  olg'ay  edi.  So'ngicha  qovg'unchi  bordi,  o'zini  daryog'a  soldi,  g'arq  bo'ldi». 

«Boburnoma»dan);  parol  («maxfiy  shartli so'z») –  o'ron  («parol»,  «maxfiy  shartli 

---

so'z» ma'nosidagi arxaizm-leksema: «Ul yurushtama'hud o'ron alfazi «Toshkand» 

bila  «Sayram»  edi.  Toshkand  desa,  Sayram  deyilgay,  Sayram  desa  Toshkand».- 

«Boburnoma»dan) kabi.