Ноябрь 2020 10-қисм

Kalit so‘zlar.
didaktik o‘yinlar, pedagog, o‘yin mashg‘uloti, jamiyat, tahlil qilish, taqqoslash, 
mashg‘ulot,sharqona ,odob-axloq,topqqirlik ,ziyraklik.
Bugun zamonamiz shiddat bilan rivojlanib borayotgan bir davrda yoshlarni barkamol avlod 
sifatida tarbiyalab voyaga yetkazish har bir pedagogning asosiy vazifalaridan biri hisoblanadi. 
Bu borada maktabimizda faoliyat yuritayotgan pegagoglar jonbozlik ko‘rsatishlari lozim 
.ayniqsa boshlang‘ich sinf o‘quvchilari o‘zlashtirgan bilimlarining ko‘lamni yuksaltirib borish 
o‘qituvchidan katta mahora talab etiladi .ularning bilish faoliyatini faollashtirishda uzluksiz 
ravishda didaktik o‘yinli texnologiyalardan foydalanish maqsadga muvofiqdir . Biz bilamizki, 
boshlang‘ich sinflarda dars jarayonida didaktik o‘yinli texnologiyalar didaktik o‘yin darslar 
shaklida qo‘llaniladi. ushbu darslarda o‘quvchilarning bilim olish jarayoni o‘yin faoliyati 
orqali uyg‘unlashtiriladi .shuning uchun darslar didaktik o‘yinli darslar deb ataladi. pedagog va 
psixologlarning fikricha ,o‘yin faoliyati orqali shaxsning o‘qishga ,mehnatga bo‘lgan qiziqishi 
ortadi .o‘yin davomida shaxsning muloqatga kirishi ya’ni kommunikativ - muloqot madaniyatni 
egallash uchun yordam beradi.
- shaxsning o‘z iqtidori, qiziqishi bilim va o‘zligini namoyon etishga imkon yaratiladi.
- hayotda va o‘yin jarayonida yuz beradigan turli qiyinchiliklarni yengish va mo‘jallni to‘g‘ri 
olish ko‘nikmalarining tarkib topishga yordam beradi.
o‘yin jarayonida ijtimoiy normalarga mos xulq-atvorni egallash,kamchiliklarga barham berish 
imkoniyatini yaratadi. shaxsning ijobiy fazilatlarini shakllantirishga zamin tayyorlaydi. insoniyat 
uchun ahamiyatli bo‘lgan qadriyatlarni o‘rganishga e’tibor qaratiladi.o‘yin ishtirokchilarida 
jamoviy muloqat madaniyatini rivijlantirish ko‘zda tutiladi.didaktik o‘yin mashg‘ulotlarini 
o‘quvchilarning bilim olish va o‘yin jaoliyatining uyg‘unligiga qarab syujetli –rolli o‘yinlar, 
ishbilarmonlar o‘yini, konferinsiyalar o‘yin mashqlarga ajratish mumkin. Boshlang‘ich sinf 
o‘qituvchisi avvalo o‘quvchilarni yakka tartibdagi keyin esa guruhli o‘yinlarga tayyorlashi va 
uni o‘tkazishi,o‘yin muvaffaqiyatli chiqqandan so‘ng ularni ommaviy o‘yinlarga tayyorlash 
va ularni ommaviy lozim. chunki o‘quvchilar didaktik o‘yinli mashg‘ulotlarda faol ishtirok 
etishlari uchun zarur bilim,ko‘nikma va malakalarga ega bo‘ladi.o‘qituvchi didaktik o‘yinli 
mashg‘ulotlari o‘tkazishga qizg‘in tayyorgarlik ko‘rishi va uni o‘tkazishda didaktik talablarga 
rioya qilishi talab etiladi.
1. Jamiyatdagi va kundalik hayotdagi muhim muommolarga bog‘lashib, ularni o‘yin davomida 
hal qilishi. 2.Barkamol shaxsni tarbiyalash tamoyillarga va sharqona odob-axloq normalariga 
mos kelish. 3.o‘yin tuzilishi jihatda mantiqiy ketma –ketlikda bo‘lish. 4.mashg‘ulotlar davomida 
didaktik prisiplarga amal qilishi va eng kam vaqt sarflashiga erishish kerak.
Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak boshlang‘ich sinflarda o‘qitiladigan fanlar bo‘yicha tashkil 
etilgan didaktik o‘yinlarda ishtirok quyidagi imkoniyatlarni beradi. - mustaqil fikrlaydi - Tahlil 
qiladi - Taqqoslaydi - Tafakkurini oshiradi 
- nutqini rivojlantiradi ; - o‘z fikrini bildira oladi. - yangi materialni o‘zlashtirishga ega 
bo‘ladi ; - o‘quvchi o‘zi fikrini bayon bayon qila oladi . 
Xullas o‘z oldimizga maqsad qilib qo‘ygan barkamol vatanimizga xizmat qiladigan yoshlarni 
tarbiyalashda didaktik o‘yinlarning ahamiyati katta. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini didaktik 
o‘yinlarga jalb etish bugunki kunda muhim ahamiyat kasb etadi.Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini 
og‘zaki nutqini rivojlantirish darslarda o‘z fikrini bayon etish darslarni to‘liq o‘rganish nutqini 
rivojlantirish tafakkurini oshirish yangi mavzuni o‘zlashtirish xulosalash, munozara va muhokoma 
qilish tafakkutini oshirish egallagan bilimlarini kerakli vaziyatlarda qo‘llash,o‘ziga ishonch 

---

44