Beynin I i m I i -js

Ancak bu yol, tıpkı aşırı düşünen ve sonuçları sorgulayan bir tenis
oyuncusunun izlediği yol gibi son derece verim sizdi. Ama ustalaş­
tıkça, oyunun adım larını tek tek bilinci eşliğinde atm ak zorunda
kalm ıyordu artık; satranç tahtasını bir bütün olarak verimli bi­
çim de ve hızla algılayabiliyor, bu arada da bilincin m üdahalesine
giderek daha az gereksinim duyuyordu.
Verimlilikle ilgili bir çalışm ada, katılımcılar video oyunu Tetris’i
öğrenirken, araştırmacılar da beyin görüntülem e teknikleriyle o n ­
ları izlediler. Görüntüler, katılım cılarının beyinlerinin ileri dere­
cede etkin olduğunu ve nöral ağların, oyunun altyapısını ve iz­
lenecek stratejiyi belirlem eye çalıştığı sırada çok büyük miktarda
enerji tükettiğini ortaya koym uştu. Yaklaşık bir hafta kadar sonra
katılım cılar ustalaştıklarında, beyinleri de oyun sırasında çok az
enerji tüketir hale gelm işti. O yuncu, beynin dinginleşm esine karşın
ustalaşm ış değildi; beyin dinginleştiği için ustalaşm ıştı. Tetris o y ­
narken devreye giren beceriler, katılımcılarda sistem in devrelerine
kazınm ıştı; bunlar artık oyunla baş etmeyi sağlayan özelleşm iş ve
verimli birer programdı.
Bir benzetm e yapalım ve birdenbire kendini barış ortam ı için­
de bulan savaşçı bir toplum hayal edelim . Askerler bu yeni d u ­
rum karşısında tarıma yönelm eyi seçiyorlar. Tohum ekebilecekle­
ri küçük çukurlar açmak için, önce kılıçlarından yararlanıyorlar.
Geçerli, ancak son derece verimsiz bir yaklaşım . Bir süre sonra
kılıçlarını döverek saban demirine dönüştürüyor ve böylece elle­
rindeki düzeneği, işin gereklerini karşılayacak biçimde optim ize
etm iş oluyorlar. Tıpkı beyin gibi onlar da ellerindeki aracı, yapı­