Beynin I i m I i -js

tü .”
Vakayı inceleyen Harvardlı cerrah Dr. Efenry Jacob Bigelovv ise
şöyle yazıyordu: “Bu vakanın en çarpıcı özelliği, olanaksızlığıdır.
... Cerrahi literatürü içinde eşi benzeri yoktur
.” 4
 Bostou Post ise bu
olanaksızlığı tek bir cümle ilavesiyle özetleyivermişti: “Bu üzüntü
verici olayı benzerlerinden ayıran en çarpıcı yönü, Phineas Gage'in
bugün öğleden sonra saat iki itibariyle, üstelik de aklı başında ve
ağrısız sancısız halde hayatta olmasıdır
.” 5
G age’in hayatta kalmış olması bile onu ilginç bir vaka kılmaya
tek başına yeterdi ama vaka ilginç olmakla kalmayıp iinlenmişti de
çünkü gün ışığına çıkan bir şey daha vardı. Kazadan iki ay sonra
dokturu G age’in “kendisini her bakımdan daha iyi hissettiğini ...
evin içinde rahat rahat dolaştığını ve başında herhangi bir ağrı ol­
m adığını” rapor etmişti. Ama “iyileşme sürecine girmiş gibi görü­
nüyor; tabii kontrol edilebilmesi durum unda” sözleri daha büyük
bir sorunun habercisiydi.
“ Kontrol edilebilmesi durum unda” sözleriyle neyi kastediyor­
du? Anlaşıldı ki, kazadan önceki Gage, ekibi arasında “çok se­
vilen”, işverenleri tarafından ila “ ustabaşları arasında en verimli
ve beceriklisi” olarak betimlenen bir kişiyken, beynindeki değişim
sonucunda işverenlerinin gözündeki yeri tümüyle değişmişti: “Z ih­
nindeki değişim öylesine büyüktü ki, işverenleri oıuı bir daha işe
200

---

a l a m a y a c a k l a r ı n ı
söylediler.” Gage’in tedavisini üstlenen Dr. John
Martvn Harlow, 1868’de şöyle yazıyordu:
Zihinsel becerileriyle hayvansal eğilimleri arasındaki denge, 
ortadan kalkmış görünüyor. Son derece değişken, saygısız ve 
kimi zaman da (eskiden asla yapmayacağı şekilde) olabilecek 
en kaba küfürleri savurabiliyor. A rka daş larına çok nadiren say­
gıyla yaklaşıyor, arzularıyla çelişen herhangi bir kısıtlama ya 
da öğür karşısında sabırsız, bazen inanılmayacak ölçüde inatçı, 
ama buna rağmen yine de kaprisli ve kararsız. Geleceğe iliş­
kin çok sayıda plan yapıyor ama bunları kurguladığı anda bir 
kenara atıp daha uygun gördüğü yenilerine yöneliyor. Zihinsel 
kapasite ve uygulam alarında bir çocuk, ama güçlü bir a dam ın 
hayvansal tu tk uların a sahip. Oysa k aza dan önce eğitim g ö rm e ­
miş olduğu halde dengeli bir zihne sahipti ve kendisine b ü tü n iş 
planlarını sebatla uygulayan enerjik, becerikli ve akıllı bir işa­
damı gözüyle bakılırdı. Zihni, bu açıdan kökten bir değişime 
sahne olmuş d u ru m d a, üstelik de öylesine bü yük bir kararlılıkla 
ki, bütün ark ad aş ve tanıdıkları, onun “ eski Gage o lm a d ığ ım ” 
söylüyorlar.6