Педагогика олий билимгоҳи «Дефектология» ихтисослиги талабалари учун уқув қўлланма

тизм, ён сигматизм, веляр 
р
(бунда тил учи тебраниши ўрнига
юмшоқ танглай тебранади), увиляр 
р
(бунда тил учи ўрнига
кичик тилча тебранади).
Товушлар тилнинг фонетик системада мавжуд бўлган бошқа
товушларга алмаштирилиши мумкин. Улар қуйидагича намоён
бўлиши мумкин:
1) ҳосил бўлиш усулига кўра ўхшаш, артикуляция ўрнига
кўра фарқ қиладиган товушларни алмаштириш, масалан, порт-
ловчи тил орқа 
к
ва 
г,
портловчи тил олди 
т
ва 
д
товушлари
(масалан 
китоб
сўзи ўрнига «титоб», 
гул
сўзи ўрнига «дул»);
2) ҳосил бўлиш ўрнига кўра ўхшаш, ҳосил бўлиш усулига
кўра фарқ қиладиган товушларни алмаштириш, масалан сир-
ғалувчи тил олди 
с
товуши, портловчи тил олди 
т
товуши билан
(соат
ўрнига «тоат»);
3) ҳосил бўли ш усул и га кўра ў х ш а ш в а артикуляция ор-
ганларининг иш тирокига кўра ф арқ қиЛадиган товуш ларни ал-
м аш тириш , м а са л а и с  товуш и, л аб-ти ш аъ зол ар и иш тирокида
ҳосил б ў л а д и га н ф  товуш и би лан (
сумка
сўзи ўрн и га « ф у м к а » );
4) ҳосил бўлиш усули ва ўрнига кўра ўхшаш, овоз иштиро-
кига кўра фарқ қиладиган товушларни алмаштириш, масалан,
жарангли товушлар жарангсиз товушлар билан алмаштирила-
ди 
(бола
— 
«пола», 
пайпоқ
— 
«байбоқ», 
зина
— 
«еина»,