Ш. А. Агзамова, Э. А. Шамансурова, Д. К. Ганиева, С. А. Убайдуллаева

Реабилитацион дастур турлари ва ўтказиш шароитлари. 
Стационар дастури
- махсус реабилитация бўлимларида амалга 
оширилади. Бу дастур тиббиѐт ҳодимининг доимий кузатувига мухтож 
беморларга ўтказилади.
Кундузги стационар дастури
- унда бемор уйида яшайди, клиникага 
даво ва реабилитация тадбирларини амалга ошириш учун келиб кетади. 
Амбулатор 
дастур
- 
Поликлиникалардаги 
тикловчи 
терапия 
бўлимларида амалга оширилади. Бемор поликлиникада реабилитация 
муолажаларини, масалан даволовчи уқлаш ѐки жисмоний машқлар ўтказиш 
пайтидагина бўлади ва реабилитацион шифокор ва инструктор томонидан 
назорат остида бўлади. 
Уй дастури
– Бунда барча даво ва реабилитация муолажалари уйда 
бажарилади. Бу дастур анча афзалликларга эга. 

Реабилитацион марказлар
дастури – у ерда беморлар реабилитацион 
дастурларда иштирок этади, керакли даво муолажаларини олади. 
Реабилитация бўйича мутахассислар бемор ва унинг оила аъзоларига 
керакли маълумотларни, реабилитацион дастурни танлашга оид, уни турли 
шароитларда ўтказиш бўйича маслаҳатларни беришади. 
Одатда қайта тиклаш давоси стационарда бошланади ва кейин уй 
шароитида давом эттирилади. Бундай давони бемор ѐтоқда ѐтган давридаѐқ 
бошлаш керак. Тўғри ҳолатда ѐтқизиш, кроватда танани буриш, бўғимларни 

---

12 
пассив ҳаракатлантириш, нафас машқлари – беморда мушаклар атрофияси, 
ѐтоқ яралар, зотилжам каби асоратларни олдини олиш учун хизмат қилади. 
Беморда ҳар доим жисмоний фаоллик бўлиши керак, чунки бу унинг 
соғлиғини мустаҳкамлайди. Тикловчи даволаш давомида беморнинг 
жисмоний ҳолати билан бирга руҳий аҳволига ҳам эътибор бериш керак, 
чунки жисмоний фаолияти бузилган ѐки йўқотилган беморларда қўрқув, 
ваҳима ва депрессия бўлиши мумкин. Шунинг учун бемор атрофида 
психологик қулай атмосфера яратиш керак.