Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Андижон Давлат Университети

Guruhlar eng avvalo miqdor jihatdan katta va kichik guruhlarga bo‘linadi.
Sotsiologiya va sotsial psixologiya fanida katta sotsial guruhlar o‘zining aniq ta'rifiga 
ega emas. Umuman, katta sotsial guruh deganda, a'zolar soni ko‘p bo‘lgan kishilar 
guruhlari tushuniladi.
Katta sotsial guruhlarning o‘ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat; 
1) 
a'zolar sonining ko‘pligi; 
2) 
yagona xududning mavjud emasligi; 
3) 
a'zolar o‘rtasidagi aloqalarni asosan ommaviy aloqa vositalari orqali 
o‘rnatilishi; 

---

65 
4) guruh strukturasining murakkabligi, aniqroq qilib aytganda, bu guruhlar ko‘p 
rasmiy va norasmiy, uyushgan va uyushmagan guruhlarni o‘z ichiga oladi. 
Katta guruhlar 2 turga bo‘linadi. 
1 Tasodifiy, stixiyali paydo bo‘ladigan va qisqa vaqt mavjud bo‘ladigan guruhlar. 
Bularga olomon, xaloyiq (publika), auditoriya va boshqalarni kiritish mumkin. 
2. Tarixiy rivojlanish natijasida vujudga kelgan va jamiyat ijtimoiy munosabatlar 
sistemasida ma'lum o‘ringa ega bo‘lgan birliklar. Bu turdagi guruhlarga sotsial sinflar, 
turli etnik 
guruhlar (elat, xalq, millat), kasbiy guruhlar, jinsiy va yoshga oid guruhlar 
(yoshlar, ayollar, keksalar) va boshqa guruhlarni kiritish mumkin. 
Katta sotsial guruhlarda kichik guruhlarda yo‘q. bo‘lgan xatti-harakatni boshqarib 
turadigan o‘ziga xos kuch mavjud. Bu huquqlar, urf-odatlar va an'analardir. 
Katta guruh bilan kichik guruh o‘rtasida o‘rta guruh ham bor
. Ammo guruh 
muammosi bilan shug‘ullanayotgan sotsiologlar fikricha, o‘rta guruhlar, ularning 
strukturasi, aloqasi, unda bo‘ladigan xodisa va jarayonlar mohiyat jihatdan kattaroq 
guruhlarga xosdir. Kichik va katta guruhlar o‘rtasidagi farqni kichik guruhning 
yiriklashuvi va uning katta guruhga aylanish jarayonida ko‘rish mumkin. Masalan, bir 
yoki bir nechta taniqli kishilar atrofida birlashgan, 40—45 kishidan iborat partiya kichik 
guruhdir, chunki bu guruh vakillarining shaxsan bir-birlarini tanishlari (bilishlari) 
kichik guruhga xos bo‘lgan xususiyatni beradi.