Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Андижон Давлат Университети

Культурологик йўналиш
(мактаби) - қадриятлар маданиятни 
вужудга келтиради, деб талқин қилади. 
III. Hоzirgi kun jаmiyatining ko`rinishlаri va jamiyatning tuzilishi. 
1. 
Farovonlik (mo‘l-ko‘llik) jamiyati
. G’arb sotsiologiyasida hozirgi kapitalnstik 
davlatlarning qiyofasi ifodalab, «umumiy rohat-farog‘at» va «iste'mol qilish jamiyati» 
degan nazariyasi vujudga keldi. Ushbu nazariyaga ko’ra iqtisodiyotning o’sishi va 
yangi texnologiyaning ishlab chiqarishga tadbiq natijasida jamiyatning ijtimoiy 
iqtisodiy farovonligi ortib boradi, mo’l-ko’lchilik natijasida iste'mol mahsulotlarining 
ko’plab realizatsiya qilinishi natijasida jamiyatdagi har bir kishining baxtli va nizolarsiz 
hayot kechirishi ta'minlanadi. Hozirgi kunda shunday davlatlar fikrimizcha rivojlangan 
kapitalistik davlatlarda, ayniqsa Skandinaviya davlatlari qayotida asta-sekin namoyo‘n 
bo’lib bormoqda. 
2. 
Istemol kilish jamiyati
. Unchalik nazariy, empirik va amaliy ahamiyatga ega 
bo’lmagan tushuncha. Amerika sotsiologlari tomonidan XX asr 40-50 yillarida 
jamiyatning har bir a'zosining hayot darajasini yaxshilash maqsadida paydo bo’layotgan 
tasavvurlarning keng yoyilishi natijasida vujudga kelgan nazariya. Moddiy tomondan 
kam ta'minlangan kishilarning ijtimoiy jihatdan talab muammolarini qondirish uchun 
ushbu nazariya ishlab chiqildi.Individual iste'mol ijtimoiy ongda insonparvarlikning 
yorqin ifodasi sifatida namoyon bo’ldi, o’z navbatida bu iqtisodni monopolizatsiya va 
davlat tomonidan boshqarib turishni mustahkamladi. Iste'mol qilish tamoyilining 

---

54 
taraqqiy qilishi natijasida kaptalizmning nafaqat evolyusion tomonlarini, balki ko’p 
miqdordagi iste'mol ehtiyojlarini oshira borib, iste'mol qilish tamoyiliga modalar 
reklamasi va marketing munosabatlarini ham kiritdi. Iste'mol qilish tamoyiliga 
ommaviylashuvi jahon miqyosida harbiy-siyosiy konfrontatsiyaning bir muncha 
barqarorlashuviga ham yordam berdi. 
3.