O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi z. Nishanova, D. Qarshieva

Eksperiment. 
Eksperiment metodining asosiy farqi va afzalligi shundan iboratki, bunda 
tadqiqotchi 
o‘
z xohishi bilan qandaydir psixik protsess yoki xususiyatni Yuzaga keltirib 
psixik hodisaning tashqi sharoitga bog
‘
liqligini tekshirib k
o‘
rishi mumkin. Eksperiment 
metodining ana shu afzalligi uning psixologiyada keng q
o‘l
lanilishi bilan tushuntiriladi. 
Empirik, ya`ni tajriba y
o‘
li bilan q
o‘
lga
1
kiritilgan faktlarning asosiy k
o‘
pchiligi 
psixologiyada eksperimental y
o‘
l bilan olingandir. Biroq, har qanday tadqiqot qilinadigan 
vazifalarga eksperimentni
q
o‘
llab b
o‘
lmaydi. Masalan, agarda psixik protsesslar va funktsiyalar k
o‘
proq eksperiment 
yo
‘
li bilan 
o‘
rganilsa, shaxsning birmuncha sodda xususiyatlari (temperament, k
o‘
pgina 
q
o‘
biliyatlar) ham shu metodda 
o‘
rganiladi. Lekin xarakterning va qobiliyatlarning 
murakkab turlarini xali eksperiment metodi bilan 
o‘
rganib b
o‘
lmaydi. 
Suxbat metodi. 
Bu metod tadqiqotning turli bosqichlarida qo
‘
llaniladi: masalan, dastlabki 
tanishish bosqichida ham boshqa metodlar, ayniqsa, kuzatish metodi orqali qo
‘
lga 
kiritilgan xulosalarni aniqlashda qo
‘
llaniladi. Suxbat metodidan moxirlik bilan foydalanish 
juda qimmatli natijalarga erishishga yordam berishi mumkin. 
Intervyu metodi. 
Psixologiya fanidagi bu metod sotsiologiyada keng qollaniladigan anketa 
metodidan farq qiladi. Xuddi suxbat metodi kabi intervyu metodi ham so
‘
roq-javob 
metodiga tegishlidir. Ko
‘
pincha intervyu uchun savollarni sotsiologik anketalar tipiga 
o
‘
xshatib, ya`ni ko
‘
p masalalar Yuzasidan ko
‘
plab javoblar olishni ko
‘
zlab tuziladi. 
Intervyu metodiga bunday tarzda yondashish tadqiqotning faqat birinchi bosqichiga, 
muammo bilan dastlabki tanishish bosqichiga to
‘
gri keladi. Biroq bilimlarni va o
‘ 
rganilayotgan psixik xususiyatlarni strukturasini hisobga olib tuzilgan savollar 
o
‘
rganilayotgan xususiyatlar strukturalari hamda darajalarini bundan keyin aniqlash uchun 
juda qimmatli natijalar berishi mumkin.