Qarshi muhandislik iqtisodiyot institui neft va gaz fakulteti «texnologik mashinalar va jihozlar» kafedrasi

II. Nasadkali kolonnalar. 
Bunday kolonnalarda bug‘ va suyuqlik 
о‘rtasidagi kontakt nasadka yordamida amalga oshiriladi.
Adsorbsiya jarayoni ma’lumki nasadkali ko-lonnalarning maksimal 
effektivligi emulgatsion rejimda bо‘ladi. 
1-rasm.Elaksimon tarelkali rektifikatsion qurilma. 
1 – kolonna, 2 - bug‘ beriladigan qurilma, 3- tarelka.

---

54 
3-rasm. Emulgatsion rejimda ishlaydigan nasadkali kolonna 
3-rasmda emulgatsion rejimda ishlaydigan nasadkali kolonnaning sxemasi 
kо‘rsatil-gan. Kolonnaning pastki qismidagi tо‘rning ustida mayda silindrsimon 
halqachalar qatlami joylashgan. Shu sababli suyuqlik simon truba orqali 
tushadi. Nasadkali kolon-nalarning tuzilishi sodda va tayyorlash oson. 
Kamchiligi: apparatning kо‘ndalang kesimi bо‘yicha suyuqlik va bug‘ning 
tezligi xar xil qiymatga ega. Shu sababli nasadkali kolonnalarning effektivligi 
kam.
Emulgatsion kolonnalarda esa bug‘-suyuqlik emulsiyasi apparat 
kо‘ndalang kesimi buyicha bir xil tirzda tarqaladi. 
Shu sababli emulgatsion kolonnalarning effektivligi oddiy nasadkali 
kolonnalar effektivligiga nisbatan yuqori. 
III. Plyonkali kolonnalar.
Bunday kolonnalarning asosiy elementi bо‘lib 
trubalar xizmat qiladi. Kubning bug‘lari trubalarga о‘tadi. Deflegmatorda 
flegma hosil bо‘ladi. Trubaning yuqori qismlarida bug‘lar suv bilan sovutilish 
sababli kondensatsiyaga uchraydi. Buning natijasida flegma trubalarning 
о‘zidayoq hosil bо‘ladi. Trubalardan tushib kelayotgan plyonkalarning yuzasida 
bug‘ va suyuqlik о‘rtasida kontakt bо‘ladi.
4-rasm. Plyonkali kolonna.
1- kub, 2-trubalar, 3-deflegmator. 

---

55 
Yengil uchuvchan komponent bilan boyigan bug‘ sovitkichga yuboriladi. 
Trubalarning diametri 5-20 mm bо‘lishi mumkin. 
Plyonkali kolonnalarning effektivligi trubalarning diametriga bog‘liq 
bо‘ladi. Trubalarning diametri kamayishi bilan effektivligi ortadi.