Н. А. Самиғов, Ф. Д. Жўраева, Сайдуллаев А. Б

ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б. 
Гидрат оҳаги тўхтовсиз ишлайдиган гидраторларда сўндирилади, бунда 
ҳосил бўлган катта иссиқлик ва сув буғи бўлак ҳолатдаги оҳакни кукун 
оҳакка айланишига хизмат қилади. 
Оҳак қоришмаси оҳак кипелкага массасига нисбатан 200-300% сув 
қўшилиб тайёрланади. Бунда сўндирилган оҳакнинг массаси 2-2,5 марта 
ортади ва маҳсулот ҳажми кўпаяди. Оҳак кипелкага массасига кўра сув 
миқдори 300% дан кўпроқ қўшилса оҳак сути ҳосил бўлади. 
Оҳак қоришмаси тўла механизациялашган махсус қоришмалар 
тайёрлайдиган цехларда оҳак сўндирувчи машиналарда бўлак ҳолатдаги 
оҳакни сўндириб олинади. Бу усулда оҳак сўндирилганда оҳак 
қоришмасининг сифати юқори бўлади ва сўндириш жараёни тезлашади. 
Кичик қурилиш майдонларида бўлак-бўлак оҳак махсус хандақларда 
(чуқурларда) сув билан аралаштирилган ҳолда камида икки ҳафта давомида 
сўндирилади. Бу усулда оҳак сўндирилганда сўнмаган заррачалар миқдори 
меёрдан ошмаслиги шарт, акс ҳолда маҳсулот қоришмалар олишда 
ишлатилганда ёриқлар ҳосил бўлиши мумкин. 
Оҳакнинг қотиши.
Ҳавойи оҳак сўндирилгач очиқ ҳавода аста-секин 
қурийди ва ҳаво таркибидан СО
2
газини олиб қотади. 
Сўндирилган оҳак қуйидагича карбонлашади: 
Са(ОН)
2

СО
2

СаСО
3

Н
2
О 
Оҳак боғловчиси қотиш жараёнида Са(ОН)
2
заррачалари бир-бирига 
яқинлашади, зичлашади, аста-секин кристалланади ва кристалланиш 
жараёнининг чуқурлашиши мустаҳкам қурилиш материали ҳосил бўлишига 
сабаб бўлади. Оҳак боғловчиси асосидаги материаллар мустаҳкамлигини 
тезликда ошириш учун уларни иссиқлик билан қайта ишлаш тавсия этилади. 
Иссиқлик 
Са(ОН)
2
карбонлаштириш 
жараёнини 
(кристалланишни) 
тезлаштиради.