O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti

Solod tayyorlash jarayonida. 
Tayyor bo’lgan kraxmal xom ashyosini eruvchi eritma 
holiga o’tishi bu kraxmal zonachalarini qobiq xujayralarini (kletki) buzilishi demakdir. Suv 

---

81 
molekulalarini kraxmal shimib, burtsh (nabuxanie) shimish jarayoni kechadi. Xajmi oshgan 
kraxmal kleystr holatiga o’tadi. Shunda amiloza va eruvchi kristaloidlar eradi.
 
Pivo ishlab chiqarish sxemasi.
Арпа ва солод майдалаш
Затор тайёрлаш
Заторни фильтрлаш
Пиво шаробини 
қ
умло
қ
билан 
қ
айнатиш
Шарбатни 
қ
умло
қ
ни чўкмасидан 
ажратиб олиш
Пиво шарбатини тиндириш ва 
совутиш
Биж
ғ
ишни охирлаш ва ёш 
пивони етилтириш
Ёш пивони тиндириш
Бочка ва бутилкага пивони 
қ
адо
қ
лаш
Пиво шарбатини биж
ғ
итиш
Арпа ва ундирилган арпани 
қ
айта ишлашга тайёрлаш

---

82 
Donlarni pishirishga va qandlashtirishga tayyorlash: 
Tortilgan don shnek orqali pishirishdan oldin turadigan bunkerlarga olinib, u erda 1:3,5 
nisbatda suv bilan aralashtirib, 90
0
S gacha par bilan pishiriladi va razvarnik idishlariga sig’imga 
jo’natiladi. Bu erda yuqori bosim va 135-150
0
S xaroratda 90-120 min. oralig’ida pishiriladi. 
(boshoqni turiga bog’liq – vaqt). Maydalangan pishgan don kuchli atmosfera bosimi ostida 
“osaxarivatel” ga jo’natiladi va 60-610 S xaroratgacha sovutiladi xamda “solod suti” bilan ishlov 
beriladi. (7-8 % massasiga nisbatan) 15 – 20 min. ichida keyin nasos bilan almashinish 
(teploobmennix) jo’natilib 20-25 
0
S gacha sovutiladi. Bu erdan qandlashgan massa bijg’ish 
apparatlariga jo’natiladi. Xuddi shu apparatlarga drojjilar xam (6 – 8 % massasiga nisbatan) 
yuboriladi. Bu drojjilar (ekish droj) steril kolbalarda ekib, steril suslolarga 18 soat keyin qo’shib 
yana 18 soat davomida madaniylashtiriladi, so’ng drojjankalar orqali bijg’ish apparatiga 
yuboriladi. Bijg’ish jarayoni 3 bosqichdan iborat 
bijg’ish (20 – 24 s) 
asosiy bijg’ish (24 – 30 s) 
oxirgi bijg’ish (18 – 24 s) 
1.Bijg’ish jarayonida drojjilar ko’payadi, biomassa yig’iladi, muhitga moslashadi, haroratni 23
0
S 
ga ko’taradi va 20 % suslo uglevodlarni bijg’itadi. 
2.Asosiy bijg’ishda 60 – 65 % uglevod suslosi bijg’iydi va brajnada spirtni asosiy miqdori 
yig’iladi va “teplo obmennik” (isitgich sig’imiga) bilan reakstiya issiqligi ya’ni glyukozani 
spirtga aylangandagi olinadi. Xarorat 30
0
S ushlanib turadi. 
3.Oxirgi bijg’ish 15 – 20 % boshlanadi. Uglevodlar bijg’iydi va etilgan brajka (zrelaya)da spirt 
miqdori 8 – 9 % ga etadi. Xarorat 28
0
S ushlanib turadi. Bijg’ish jarayonini tugashini massa 
tashqi ko’rinishi orqali aniqlanadi. (uglekislыy gaz chiqishi tugaydi) va spirt miqdori orqali 
aniqlanadi. Spirt xaydashni boshlang’ich davrida etilgan brajka bijg’ish apparatidan sig’imda 
(rezervuar) yig’ilib, nasos bilan brajka kalonnasiga uzatiladi va bu erda spirt par holida brajkadan 
ajralib bardasi kolonkadan tashqariga em maqsadlar uchun yig’iladi. Spirt suyuqligi 
holodilnikda sovutilib miqdori aniqlanadi. So’ng spirt – sыrest (xom) rektifikastiya kollonkasida 
yig’ilib 90 – 92
0
S gacha par bilan isitilib rektifikastiyalanadi. Bu erda efirlar, alkogidlar ajratib 
olinadi.