A. K. Igamberdiev S. Aliqulov traktorlar va qishloq xo’jaligi mashinalaridan foydalanish, texnik servis

 
25.6-§. Texnik servisni rivojlantirish istiqbollari
Texnik xizmat ko‗rsatishning quyidagi uchta strategiya keng tarqalgan: 
- xizmat ko‗rsatish tadbirlari nosozlik yuzaga kelgandan so‗ng uning oqibatini 
yo‗qotish uchun amalga oshiriladi; 
- xizmat ko‗rsatish tadbirlari bajarilgan mexanizatsiyalashgan ishlarning miqdori 
yoki yoqilg‗i sarfiga asoslanib qatiyan belgilangan grafik (reglament) bo‗yicha 
amalga oshiriladi; 
- xizmat ko‗rsatish tadbirlari mashinalarga o‗rnatilgan avtodiagnostika tizimi va 
davriy tashxis asosida amaldagi texnik holatiga muvofiq amalga oshiriladi. 
Birinchi strategiya asosan oddiy va kichik (mini) texnikalarda qo‗llaniladi. 
Bunda texnikalarda nosozliklar vujudga kelgandan keyin texnik xizmat ko‗rsatish 
tadbirlari bajariladi. 
Bu strategiyani ikkinchisi Mustaqil davlatlar hamkorligi (MDH) davlatlarida 
keng qo‗llaniladi. Uning asosiy mazmuni GOST-20793-86 da keltirilgan. 
Uchinchisi ko‗proq istiqbolli bo‗lib, mashinalarda murakkab elektron jihozlari 
o‗rnatilishi va texnik servis o‗tkazishda elektron-mexanik tashxis anjomlarining 
qo‗llanishi va yuqori malakaga ega bo‗lgan kadrlar tayyorlashni taqqoza etadi.
Hozirgi kunda texnik xizmat ko‗rsatishning preverantiv (o‗zuvchan) 
strategiyasi taklif etilmoqda. Bu strategiyaning texnik servis tadbirlarini muqim 
texnik servis shahobchalarida zamonaviy diagnostika uskunalaridan foydalanilgan 
holda mavsumlar oralig‗ida yoki mavsumdan oldin amalga oshirishdan iborat. 
Bunday strategiyada, texnik servisda mehnat sarfi me‘yoriy qiymatdan 2-4 marotaba 
yuqori bo‗lishiga qaramasdan nosozlikning yuzaga kelish oralig‗i 30% oshganligi 
aniqlangan. 
Respublikamizda g‗alla kombaynlari, paxta terish mashinalari, haydov 
traktorlari bilan ta‘minlanish darajasi yuqori bo‗lmagan hozirgi davrda, mavsumiy 
ishlarda foydalaniladigan texnikalarga texnik servisni prevantiv strategiya bilan 
amalga oshirish maqsadga muvofiqdir. 
-
Qishloq xo‗jaligi mashinalarini qayta tiklash va texnik xizmat 
ko‗rsatishning rivojlanishiga ko‗maklashish uchun axborat almashishning 
avtomatlashgan tizimi va ma‘lumotlarning yagona bazasi yaratiladi.

---

183 
-
Texnik servisni kelgusida rivojlantirishning asosiy yo‗nalishlari: 
-
texnik servis uchun kadrlar tayyorlash va qayta tayyorlash, malakasini 
oshirish; 
-
texnik servisga oid me‘yoriy, uslubiy, huquqiy xujjatlarni ishlab chiqish; 
-
texnik servisda ishlatiladigan nazorat va diagnostika vositalarini ishlab 
chiqish; 
-
zavodlarning joylardagi tayanch punktlari orqali firmaviy texnik servisning 
diler modelini joriy qilish; 
-
mashinani xizmat muddati tugagandan so‗ng egasidan qaytarib sotib olish 
va zavodlarga yuborib, u erda takomillashtirilgan variantda qayta ishlab chiqarish va 
arzon narxda sotishni yo‗lga qo‗yish; 
-
texnikalarga texnik xizmat ko‗rsatishda resurstejamkor texnologiyalarni 
joriy etish va kengaytirish 
-
tashxislash, texnik xizmat ko‗rsatish jarayonlarini kompyuterlashtirish, 
ularni avtomatik boshqarish tizimini joriy etish va boshqalar.