Зиѐвуддин Раҳим, Одилхон қори Юнусхон ўғли

РИЗҚ КЕНГАЙИБ-ТОРАЯДИМИ? 
Бу саволга Каломуллоҳдан жавоб излаймиз. Аллоҳ таоло айтади: 
"-------------------------------- Арабий матн----------------------------------" 
“Аллоҳ ўзи хоҳлаган кишилар ризқини кенг қилади, 
(Ўзи хоҳлаган кишилар ризқини)
тор 
қилади. 
(Мушриклар)
мана шу ҳаѐти дунѐ билан хурсанд бўлдилар. Ҳолбуки, бу дунѐ ҳаѐти охират 
олдида фақат бир арзимас матоҳдир”
(“Раъд” сураси, 26-оят).
Бойликлари билан камбағал мусулмонлардан устунликни даъво қилаѐтган мушриклар билиб 
қўйсинлар: Аллоҳ бандалари ичидан хоҳлаганининг ризқини кенг ѐки тор қилиб қўяди. Мушриклар Аллоҳ 
тарафидан ризқлари кенг қилинганидан қувонишмоқда. Ваҳоланки, Аллоҳ мўминга ҳам, кофирга ҳам ризқ 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

8 
бераверади. Киши қўлида мол-дунѐ борлиги унинг ҳақ йўлдалигини билдирмайди. Зеро, бу дунѐ зийнатлари 
тезда йўқ бўлади. Ҳақиқий ҳаѐт охират ҳаѐтидир. Чинакам бахт-саодат охират куни Аллоҳ розилигига 
эришиб, жаннатга киришдир. 
Бошқа оятда шундай дейилган: 
"-------------------------------- Арабий матн----------------------------------" 
“Албатта Раббингиз Ўзи хоҳлаган кишилар ризқини кенг қилади, 
(Ўзи хоҳлаган кишилар 
ризқини)
тор қилади. Албатта У бандаларидан Хабардор, 
(уларни) 
кўриб турувчи Зотдир”
(“Исро” 
сураси, 30-оят).
Яъни, эй Муҳаммад, шак-шубҳасиз Раббингиз Ўз ҳикмати билан хоҳлаган бандасига беҳисоб ризқ 
беради, хоҳлаган бандаси ризқини тор қилади. У Зот бандалари ҳолатидан Хабардордир. Кимга бойлик 
хайрли бўлса, уни бой қилиб қўяди. Шу йўл билан бандаларини синайди. Кимга камбағаллик хайрли бўлса, 
уни фақир қилиб қўяди ѐки қўликалталик билан имтиҳон қилади. Аллоҳ бандаларининг ҳар бир ҳаракатини 
кўриб туради. 
Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳ: “Аллоҳ бандасига назар солади. Агар бойлик бандага яхшилик 
келтирса, уни бой қилиб қўяди. Агар камбағаллик манфаатли бўлса, ўша бандани камбағал қилиб қўяди”, 
деган (Ибн Абу Ҳотим ривояти). 
Аллоҳ таоло айтади: 
"-------------------------------- Арабий матн----------------------------------"