Sportda matematika


Shakli jixatdan muskullar 4 guruxga bo’linadi



Download 15,38 Mb.
Pdf ko'rish
bet120/422
Sana22.04.2022
Hajmi15,38 Mb.
#572468
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   422
Bog'liq
4 ANATOMIYA

. Shakli jixatdan muskullar 4 guruxga bo’linadi: 
1. Uzun muskullar - bularning uzunligi kengligiga nisbatan ancha katta. Masalan, elkaning ikki 
boshli, uch boshli muskullar. 
2. Keng muskullar - bularga aksincha, kengligi uzunligiga nisbatan katta. Orqaning keng muskuli, 
qorinning tashqi qiya, ichki qiya muskullari, kundalang muskullari misol bo’la oladi. 
3. Elpigichsimon muskullar - bu muskullarda bir uchi toraygan, ikkinchi uchi esa kengaygan. 
Masalan, deltasimon muskul, trapetsiyasimon muskul. Bunday muskullar ko’pincha, uch o’qli 
bo’g’imlar atrofida uchrab, 5-6 xil xarakatlarda ishtirok etadilar va eng xarakatchang muskullar 
xisoblanadi. 
4.Doiraviy muskullar – muskul tolalari aylanma yoki sirkulyar yunalgan bo’lib, tabiiy teshiklar 
atrofida joylashgan. Masalan, og’izning aylana muskuli, ko’zning aylana muskullari misol bo’la 
oladi. 
Tana muskullarini bajaradigan ishiga qarab 4 guruxga bo’lish mumkin (rasm 1, 2): 
1. Aylanma xarakatlarni bajaruvchi muskullar - tayanch-xarakat apparatida, naysimon suyaklarga 
birikkan bo’lib, tana lokomotsiyalarda ishtirok etadi. 
2. Oldinga va orqaga, yuqoriga va pastga tomon xarakat etuvchi muskullar – masalan, ko’rsatilgan 
xarakatlar jag’ muskullari tomondan bajariladi. 
3. Tana bo’shliqlar xajmini o’zgartirishda ishtirok etuvchi muskullar – gavda muskullari ko’krak 
qafasini yoki qorin bo’shlig’ini xajmini o’zgartirishda ishtirok etadi. 
4. Teshik va yoriqlarni xajmini o’zgartirishda ishtirok etuvchi muskullar – bu ishni doiraviy shaklga 
ega bo’lgan muskullar tomonidan bajariladi. 
Muskullarining yordamchi apparati

Muskullaring yordamchi apparatiga paylar, fassiyalar, g’altaklar, sinovial qinlari, sinovial xaltalar, 
sesasimon suyaklar kiradi: 
Paylar -
 
xar bir muskulning suyakka kelib birikuvchi mustaxkam payi bo’ladi. Pay muskulning 
gushtdor qismidan o’zining yaltiroqligi, oq yoki sarg’ish rangi bilan ajaralib turadi. Paylar paralel 
xolda joylashgan kollagen tolalaridan va ularning orasida tarqoq xolda etgan fibroblastlar va 
fibrotsitlardan tashkil topgan. Bir qancha paylar yig’indisi 1 tartibli paylarni xosil qiladi va atrofdan 
zich tolali shakllanmagan biriktiruvchi to’qimali parda – endotendiniy bilan o’ralgan. Bir qancha 
paylar guruxi peritediniy bilan qoplangan. Ba’zan pay muskullarning faqat birikish tomonidangina 
bo’lib, boshlanish qismida bo’lmaydi. Paylar cho’zilishga juda chidamlidir. Masalan sonning 
turtboshli muskulining payi 600 kg., boldirning uchboshli muskulining Axill payi 400 kg. yukni 
kutarish qobiliyatiga ega. 

Download 15,38 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   422




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish