Sharq tillari

Otlarning ikkilik son va to’g’ri ko’plik son shakllarining turlanishi. 

---

216 
Otlarning ikkilik son shakllari faqat ikkita kelishikda, bosh kelishik va qaratqich-tushum 
kelishiklarida turlanadi 
Aniqlik holati 
Noaniqlik holati 
So‟z oxiri Muannas 
muzakkar 
Muannas 
Muza
kkar 
kelish
ik 
Ani 
Ayni 
ٕبزجُبطُا 
ٖ٤زجطُا 
ٕبجُبطُا 
ٖ٤زجُبطُا 
ٕبزجُبٛ 
ٖ٤زجُبٛ 
ٕبجُبٛ 
ٖ٤جُبٛ 
Bosh 
.kel 
Qar-
tush.k
el 
To‟g‟ri ko‟plikning muannas va muzakkar jinslari ham bosh kelishik, qaratqich-tushum 
kelishiklarida turlanadi. 
So‟z 
oxiri 
Aniqlik holati 
Noaniqlik 
holati 
Kelishik 
jins 
Una 
Ina 
ٕٞؽلالُا 
ٖ٤ؽلالُا 
ٕٞؽلاك 
ٖ٤ؽلاك 
Bosh kel 
Qar-
tush.kel 
Muzakkar 
Atun- 
Atu- 
Atun- 
Ati- 
دبؽلالُا 
دبؽلالُا 
دبؽلاك 
دبؽلاك 
Bosh.kel 
Qar-
tush.kel 
Muannas 
Ko‟rsatish olmoshlarining qaratqich-tushum kelishikida ikkilik son shakli quyidagicha 
bo‟ladi: muzakkar jinslarda ٖ٣نٛ \hazayni\ va ي٘٣م\ zaynika\ 

---

217 
Muannas jinslarda ٖ٤ربٛ \hatayni\ va ي٘٤ر \taynika\ bo‟ladi. 
Ega, ot-kesim va ular bilan moslashgan aniqlovchilar bosh kelishik shaklida bo‟ladi:
Otlar holatda qaratqich kelishikda hamda ko‟makchilardan so‟ng kelsa quyidagicha 
bo‟ladi. Masalan: خكوـُا ٢ك \fi g‟urfati\-xonada, غُٖ٘ٔا ٢ُا \ilal masna‟i\ -zavodga.
Topshiriq: 
Quyidagi matnni ko’chiring va o’zbek tiliga tajima qili 
٢رب٤ؽ خٔعور 
 
ذـِث بٓ ل٘ػ ٝ ؿايع ٢ك دلُٝ . خٍ٘ حوْػ غجٍ ١ؤػ . الله خٔؽه ْٛاوثا ٢ٍٔا