Бошланғич таълим педагогикаси ва методикаси факулктетлари

Кайковус: «Эй фарзанд, сўзнинг юз ва орқа томонини
билгил, уларга риоя қилгил, сўзлаганда 
маъноли га-
пир, бу нотиқликнинг аломатидир. Агар гапирган вақ-
тингда сўзнинг қандай маънога эга эканлигини билма-
санг қушга ўхшагайсан...»—■
дейди.
йирик санъаткорларнинг 
қатъият 
билан 
айтган
фикрларига қараганда фан тили ҳам, 
бадиий адабиёт
тилн ҳам, аввало, аниқ бўлиши керак. Аниқлик ва қис-
қалик прозанинг 
биринчи 
фазилатидир. 
Аниқлик ва
қисқалик фикрни талаб этади, усиз ёрқин ифодалар ҳеч
нарсага арзимайди.
Аниқлик нутқнинг фаэилати снфатида ёрқин ифода-
лаш қобилияти билан, 
нутқ 
предметининг 
маъноси
билан, нутқда ишлатилаётган сўз маъноларини билиш
билан боғлиқ бўлади. Агар нотиқ ўзи фикр юритмоқчи
бўлган нутқ предметини яхши билса, унга мос сўэлар
танласа ва ўэи танлаган сўзларнинг маъноларига мос
вазифалар юкласа, нутқнинг аниқ 
бўлиши муқаррар-
дир.
Нутқнинг сифати маъносида аниқликнинг ўзи нима-
лардан иборат? Аниқликни 
«нутқ-борлиқ», 
«нутқ-та-
факкур» 
муносабатлари 
асосида 
аниқласа 
бўлади.
Нутқнинг аниқлиги сўзнинг нарса ва ҳодисаларда акс
55
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

этган борлнқ белгиларн бнлан қатъий мос келишидир»
(В. Н. Головин). Аннқлнкни сўзнннг ҳаммага тушунар-
ли маъноси билан нутқда англатган маъносннинг бир-
бнрнга мос келиши деб тушуниш ҳам мумкин. Мослик