Бошланғич таълим педагогикаси ва методикаси факулктетлари

тиради. Шунга қарамасдан, уни ифодасиз деб бўлмай-
ди, ўэ маэмуни, шакли билан кишига завқ бағишлайди.
Бунга Э. Воҳидов қандай эришди экан? У отлар ҳам
феъл каби ифодали 
эканлигини 
қандай 
англатади
экан? Бизнингча, отларнинг шахс кўрсатмаслиги — тус-
ловчи қўшимчалар олмаслнги шеърда 
оҳангдорликни
таъминлашда шоирга кўмаклашган. Парчага киритила-
диган ҳар бир сўэнинг ваэифасини чуқур 
англаш энг
муҳнм бўлиб, яхши матн яратишнинг кафилидир. Қа-
сидада гаплар таркибига киритилган сўзлар (асосан
отлар) нинг ички томони инсонни 
мадҳ этувчи гўзал
мазмун ҳосил қилган бўлса, ташқи товуш томони му-
сиқийликни таъминлаган Шоир қасидада шундай бир
матн тузганки, у феъл туркумидаги сўэларни камталаб
қилган. 358 сўэли ( такрорланган 
сўзлар ҳам шу ҳи-
собда) бутун бошли қасидада 
ҳаммаси 
бўлиб 11 та
тусланган феъл учрайди, холос.
Мулоқот пайтида суҳбатдошларнинг шахсий руҳий
ҳолатлари муҳим аҳамият касб этади. Чунки сўзловчи-
нинг нутқи унинг нутқ сўэланиб турган пайтдаги руҳизй
ҳолатига кўра турлича лексик таркибда ва оҳангда бў-
лиши мумкин. Бундай нутқ тингловчига ҳам турлича
таъсир кўрсатади. Энг ўринсиз нутқ — қўпол нутқдир.
74
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Қўпол нутқ тингловчи кайфиятини вайрон қнлади, ру-
ҳига салбий таъсир этади.
Уқитувчйнинг ўқувчи билан 
қўпол муомаласи ўқув
материалини ёмон ўзлаштиришга сабаб бўлишдан таш-
қари, ўқувчиларни ўзидан бездиради ҳам. Қўпол сўзли
ўқнтувчини ўқувчилар юракдан севмайдилар, ўзларига