O‚zr konst o‚rganish 3826. qxd

6-§ BO‘YICHA EGALLAGAN BILIMLARINGIZNI
MUSTAHKAMLASH YUZASIDAN TOPSHIRIQLAR
87
Munosabat bildiring
ò
ò
Diqqat qiling!
1. Ma’lum munosabatlarni (mehnat mu 
no sabatlarini) tar 
-
tibga solib turuvchi huqu qiy me’yorlar yig‘indisi bo‘lib,
huquq ning alohida bir tarmog‘i hisob lanadi.
2. Shaxsning mehnat qilish huquqini bildi radi. Unga asosan
har bir shaxs mehnat qilish, erkin kasb tanlash huquqiga
ega bo‘ladi.
Mehnat huquqi qanday ma’nolarda ishlatiladi?

---

ò
Shaxsiy fikringiz
!
Moddalar
Iqtisodiy
huquqlaringiz
Moddalar
Ijtimoiy
huquqlaringiz
1. O‘zbekiston Respublikasida ta’limning qan-
day turlari joriy qilingan?
2. O‘MKHT muassasalari bitiruvchilariga qan-
day umumiy talablar qo‘yiladi?
ð
?
Erkin fikr yuriting
O‘zbekiston bozor munosabatlariga bosqichma-bosqich
o‘tayotgan hozirgi sharoitda mehnat qilish, ijtimoiy
ta’minot olish, bilim olish huquqlarining qanday ahamiyati
bor deb o‘ylaysiz?
ò
Ushbu jadvalni to‘ldiring:
Mustaqil bajarish uchun vazifa
ò
Fuqarolar qariganlarida, mehnat layoqatini yo‘qotgan-
larida, boquvchisidan mahrum bo‘lganlarida ijtimoiy
ta’minotning qanday turlarini olishga haqli bo‘ladilar?
Javobingizni tegishli joriy qonunlardan foydalangan hol -
da hayotiy misollar yordamida yozma shaklda bayon qi ling.
88

---

●
O‘zbekistonning demokratik huquqiy davlat qurish
yo‘li ga o‘tishi ijtimoiy-iqtisodiy huquqlarga yangicha
yondashish, eski andozalardan voz kechish, hamda
jahon tajribasini hisobga olishni talab qilmoqda.
●
Ko‘pchilik ijtimoiy-iqtisodiy huquqlar: mulkka egalik
huquqi; ishsizlikdan himoyalanish huquqi; mehnatning
oqilona shart-sharoitlariga ega bo‘lish huquqi; madani -
yat yutuqlaridan foydalanish huquqi va boshqalar O‘zbe -
kiston Respublikasi Konstitutsiyasida mustahkamlandi.
●
Bozor iqtisodiyotiga o‘tish birinchi navbatda mulkchilik
munosabatlarini shakllantirishni taqozo qiladi.
●
Mulk egasi fuqarolarning qonunda belgilangan boshqa
huquqlarini buzmasligi lozim.
●
Biror kishining xohishiga qarshi holda u mehnatga jalb
qilinishi mumkin emas va bu holat aybdor shaxsning
qonun oldida javobgarlikka tortilishiga asos bo‘lishi
mum kin. 
●
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida mustahkam-
langan majburiy mehnatning taqiqlanishi siyosiy va
fuqarolik huquqlari hamda xalqaro bitim talablariga,
Xalqaro Mehnat Tashkiloti (XMT)ning 1930-yildagi 29-
sonli, 1957-yildagi 105-sonli «Majburiy mehnatni bekor
qilish to‘g‘risida»gi Qarorlariga mos keladi.