O‚zr konst o‚rganish 3826. qxd

Atrof tabiiy muhitga
ehtiyotkorona
munosa batda bo‘lish
93

---

94
quqimizni, sog‘liqni saqlash huquqlarimizni ta’ 
min -
lash imkoni kuchayadi. Tabiiy muhit sog‘lom bo‘lsa
insonlar ning umri uzayadi, salomatligi mustahkam-
lanadi.
Fuqarolarning konstitu 
-
tsiyaviy burchlaridan yana
biri ularning qonun yo‘li
bilan belgilangan soliqlar va
mahalliy yig‘imlarni to‘lashga majburligidir (51-
modda). Soliqlar yuridik shaxslar va fuqarolarning
davlatga to‘laydigan majburiy to‘lov lari bo‘lib, uning
ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati va ahamiya 
ti shu jami 
-
yatning ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy tizimi, davlatning
tabiati va vazifalariga ko‘ra belgilanadi.
Fuqarolar to‘laydigan soliqlar davlat rivojlanishi -
ning turli davrlarida respublika hal qiladigan masa -
lalarga qarab o‘zgarib boradi. Fuqarolardan soliq
undirish tartibi va turlari 2007-yil 25-dekabrda qabul
qilingan O‘zR Soliq kodeksida belgilangan. Ushbu
Kodeks soliqlarni va Davlat budjetiga, maqsadli davlat
jamg‘armalariga yo‘naltirilgan boshqa to‘lovlarni bel-
gilash, hisoblash va to‘lash, shuningdek soliq majburi -
yatlarining ijrosi bilan bog‘liq munosabatlarni tartibga
soladi. U soliq to‘lovchilarning huquqlari hamda erkin-
liklarini kafolatlaydi, soliq ishlarini yuritish tartibotini
va soliq qonunchiligini buzganlik uchun javobgarlikni
tartibga soladi.
Soliq munosabatlarining subyektlari sifatida soliq
to‘lovchilar (yuridik va jismoniy shaxslar) hamda
vakolatli organlar maydonga chiqadilar.
Soliq to‘lash manbayi shaxslarning pul yoki natura
tarzida olgan daromadlari hisoblanadi. Bu soliqlar ish
haqi to‘lovlari, mukofotlar va boshqa daromadlardan;
fuqarolarning dehqon xo‘jaligini yuritishdan olinadi-
gan daromadlaridan; O‘zbekiston Respublikasida
doimiy istiqomat joyiga ega bo‘lmagan shaxslarning
O‘zbekistondagi manbalardan oladigan daromadlari-