Менга берилган материални ўзбек тилига таржимон қилганимда рус сўзларининг айримларини қуйидаги таржима қилиб ишлатганман

1.ТЕЛЕВИДЕНИЕНИНГ ҚИСҚАЧА АСОСЛАРИ
 
Телевидениенинг механик тизимдан электронга, оқ–қорадан 
ранглига, аналогдан рақамлига ўтишига 100 йилдан ортиқ вақт 
ҳамда катта ҳажмдаги ақлий ва молиявий харажатлар талаб 
этилган. Шунинг учун ҳам телевидениеда, худди бошқа техник 
тизимлардаги каби эски ва янги авлодларнинг ўзаро 
мутаносиблиги талаб қилинган. Шундай экан, оқ – қора 
телевидениедан ранглигига ўтишда дунёда нафақат кўп миқдорда 
оқ - қора телевизорлар паркини ҳисобга олиш, балки бутун 
бошли оқ-қора телевидение инфратузилмаси: узатгичлар, 
радиорелей, кабель ва сунъий йўлдош узатиш тизимлари қайта 
яратилган. Рангли телевидениени узатувчи ва канал ҳосил 
қилувчи 
мосламалар 
оқ-қора 
телевидение 
асосида 
шакллантирилган. Шу сабабдан, янги яратилаётган тизимлар оқ-
қора телевидение негизида яратилиши ва мавжуд тизимларга 
ҳалал бермасдан ишлаши талаб қилинган. Юқоридагиларни 
инобатга олган ҳолда, замонавий рақамли телевидение аналог 
телевидение негизида яратилганлини таъкидлаш мумкин. 
Шундай экан, рақамли телевидение тизимини қуриш омилларини 
тушуниш 
учун 
телевидениенинг 
асосий 
принцип 
ва 
стандартларига тўхталиб ўтамиз. 
1.1.Телевидениенинг қисқача тарихи
“Телевидение” (узоқдан кўриш ёки масофадан кўриш) 
атамасини илк бор рус ҳарбий муҳандис–электриги К.Д. Перский 
1890 йилда Парижда бўлган халқаро конгрессда ишлатган. 
Телевидениенинг негизида учта физик жараён ётади: 
-
ёруғлик энергиясини электр сигналга айлантириш; 
-
алоқа каналлари орқали сигналларни узатиш ва қабул 
қилиш; 
-
узатилган электр сигнални тиклаш ва дастлабки оптик 
тасвирга айлантириш. 
Оптик тасвирни электр энергиясига айлантириш учун турли
фотоэлементлар ва фотоузгартиргичлар ишлатилади. Агар бир 
дона фотоэлемент ишлатилса, унинг чиқишидаги кучланиш 

---

12 
саҳнанинг ўртача ёруғлигига тенг бўлади ва ҳеч қандай тасвир 
юзага келмайди. Шунинг учун фотоэлементларнинг миқдори кўп 
бўлиши лозим, ва улар қанча кўп бўлса, тасвир сифати шунча 
юқори бўлади. Узатиш стандартига кўра, фотоэлементлар сони 
550 мингтага яқин бўлиши лозим. Табиийки, бу сигнални узатиш 
учун ҳеч қачон 550 мингта каналдан фойдалана олмаймиз. 
Шунинг учун сигналларни битта канал бўйлаб кетма-кет 
узатилади. Бундай узатишни