Ta’limda raqamli texnologiyalar. Darslik. T. E. Delov, G. T

Katta ochiq onlayn kurs. 
Ochiq ta’lim resurslari (OTR) va ommaviy ochiq 
onlayn kurslar (MOOC) masofaviy o‘qishga misol bo‘la oladi.
Katta ochiq onlayn kurs (
qisqacha ma’lumot: MOOC; Ingliz Ommaviy ochiq 
onlayn kurs, MOOC, "muk" kabi talaffuz qilinadi)- masofaviy o‘qitish shakllaridan 
biri bo‘lgan elektron ta’lim texnologiyalari va Internet orqali ochiq foydalanish 
orqali keng interaktiv ishtirokida o‘quv kursi. 
Ochiq ochiq onlayn kurslar foydalanuvchilarning interaktiv forumlaridan 
foydalanish imkonini beradi, bu esa o‘z navbatida talabalar, o‘qituvchilar va 
yordamchilar jamoasini yaratish va saqlashga yordam beradi. 
2001 yilda Massachusets Texnologiya Instituti (MTI) o‘z o‘quv materiallariga 
(OpenCourseWare) bepul kirish huquqini berdi va shu tariqa Ochiq Ta’lim 
Resurslari (OTR) tug‘ildi. 
Ochiq ta’lim resurslari (OTR)
— Bu bepul foydalanish yoki qayta ishlash 
uchun litsenziyaga ega bo‘lgan bepul yoki ta’lim manbalari. 
Ochiq o‘quv resursining asosiy kamchiliklari: 

o‘qituvchilar o‘rtasida ochiq ta’lim resurslarining mavjudligi va ulardan 
foydalanishning afzalliklari to‘g‘risida xabardorlikning yo‘qligi; 

Ators o‘qituvchilar va universitetlar OTRni qabul qilish va undan 
foydalanish borasida ilg‘or mamlakatlarda qo‘llaniladigan yangi pedagogik 
yondashuvlarga moslashishi kerak; 

OTR sifatini baholash mezonlari ishlab chiqilmagan; 

Ta’lim muassasalarida ta’lim jarayoniga OTRni joriy etish uchun 
rag‘batlantirish tizimi ishlab chiqilmagan, ular o‘qituvchilar ishini baholashda 
kamdan-kam hollarda bu amaliyotni hisobga olishadi. 
Massive Open Online Courses (MOOCs)- masofadan o‘qitishning yana bir 
misoli. Ular masofaviy ta’lim texnologiyalarining rivojlanishi va raqamli 
kontentdan foydalanish natijasida paydo bo‘ldi. MOOClar quyidagi tushunchalarga 
asoslanadi: har xil yondashuvlar, tarmoqni shakllantirish va qaror qabul qilish 

---

111 
jarayoni sifatida o‘rganishga yondashuv, o‘rganish va bilish dinamik jarayon 
sifatida. 
MOOC– Bu elektron kurslar (o‘quv-uslubiy majmualar), ularga subtitrli video-
ma'ruzalar, matnli ma'ruzalar, uy vazifalari, testlar va yakuniy imtihonlar kiradi. 
MOOK 
kurslari 
etakchi 
oliy 
o‘quvchi yurtlari o‘qitiladi. Kurslar 
o‘quvchilarining o‘qituvchilari va o‘zlari bilan faol ishtiroki va ta'siri ta'siriga 
tayanadi. MOOK kursini o‘qib bo‘lg‘och, rasmiy sertifikatni olish mumkin. Siz 
MOOCning quyidagi afzalliklarini ham sanab o‘tishingiz mumkin: 

global xarakterga ega; 

bitta universitetdan tashqariga chiqish; 

hududiy va vaqt cheklovlarini bartaraf etish; 

kasbiy faoliyat uchun zarur bo‘lgan ko‘nikmalarni egallashda talabalarning 
mustaqilligi va motivatsiyasini oshirish. 
Bularning barchasini hisobga olgan holda aytish mumkinki, yangi axborot 
texnologiyalari oliy ta’lim tizimida mustahkam o‘rnashdi. Bularning barchasida 
masofaviy o‘qitish eng keng tarqalgan tizim hisoblanadi.
Ta’lim tizimida masofaviy o‘qitishning rivojlanishi va tarqalishi munosabati bilan 
quyidagi yo‘nalishlar bo‘yicha tendentsiya paydo bo‘ldi: 

Accessible 
texnologik 
asosi 
yangi 
axborot 
texnologiyalari 
va 
telekommunikatsiya vositalari bo‘lgan masofaviy ta’limni tarqatish; 

Content materialni taqdim etish va uzatishning elektron shakllarini keng 
joriy etish va tarqatish orqali hal qilinadigan mazmun va o‘qitish metodikasini 
standartlashtirish.