Феъл сыз туркуми

Eslatma:  -ma  qo'shimchasi  -moq,  -sh  (-ish)  bilan  yasalgan  harakat 

nomlari,  -gani  (-kani,  -qani)  bilan  yasalgan  maqsad  ravishdoshi,  -mish  bilan 

yasalgan  sifatdoshga  qo'shilmaydi.  Masalan:  Bobom  shu  kuni  yuz  yoshga 

tolmishdi. 

 

2.  Sifatdosh,  ravishdoshning  bo'lishsiz  formasi  emas  so'zi  bilan  ham 

yasalishi  mumkin.  Bunday  holatda  ish-harakatning  bajarilishi  inkor  qilinadi. 

Masalan: borgan emas, boradigan emas, borguncha emas, borib emas. 

 

3.  Yo'q  so'zi  bilan  ish-harakatning  mavjud  emasligini  bildirish  orqali 

sifatdoshning bo'lishsiz formasi yasaladi. Masalan: ko'rgani yo'q, borgani yo'q. 

 

4.  -Na  yuklamasi  gapdagi  uyushiq  bo'laklar  anglatgan  ish-harakatining 

inkor qilish orqali bo'lishsizlik ma'nosini ifodalaydi. Masalan: na quduq, na ariq 

ko'rinadi.  (I.R)  Bo'lishsiz  forma  -ma  qo'shimchasi  orqali  yasalganda  na  so'zi 

bo'lishsizlikni kuchaytiradi. Masalan: na o'qimaydi, na yozmaydi. 

 

5. Joriy tilda bo'lishsizlik maxsus intonatsiya, fe'lga yuklama qo'shish bilan 

ham  yasaladi.  Fe'lni  takrorlash  orqali  ifodalanishi  ham  mumkin.  Masalan: 

ishlaydi-ya-ishlaydi (ishlamaydi), oladi-ya-oladi (albatta, olmaydi).