O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi qo’qon davlat pedagogika instituti

Boshlang‘ich ijtimoiylashtirish vazifasi
Oila bolaning shaxsi shakllanishiga faol ta’sir ko’rsatadigan birinchi va asosiy 
ijtimoiy guruxdir. Oila ijtimoy mikromuhitdir. Ijtimoiy ta’sir ko’rsatish omillaridan 
biridir. U bolaning jismoiny, psixik va ijtimoiy rivojlanishiga ta’sir ko’rsatadi. 
Oilaning vazifasi bolani u dunyoga kelgan mamlakat madaniyatiga va bola 
tabiatiga mos ravishda rivojlanib borishi uchun uni astasekin jamiyatga kiritib 
borishdan iboratdir.
Insoniyat to’plagan ijtimoiy tajribalariga, u tug‘ilib o’sayotgan mamalakat 
madaniyatiga, uning ma’naviy-axloq qoidalariga, xalq an’analariga bolani 
o’rgatish – ota-onalarning majburiy vazifasidir.
Tarbiyaviy vazifa
Boshlang‘ich ijtimoiylashish jarayonida bolani oilada tarbiyalash muhim 
ahamiyatga ega bo’ladi. Ota-onalar bolaning birinchi tarbiyachilari bo’lganlar va 
shunday bo’lib qoladilar. Bolani oilada tarbiyalash murakkab ijtimoiy-pedagogik 
jarayondir. Oiladagi muhit va sharoit bolaning shaxsi shakllanishiga ta’sir 
ko’rsatadi. Ota va ona o’z bolasini ardoqlaydi, erkalaydi, tashvishini qiladi, hayot 
tashvish va qiyinchiliklaridan asraydi. Ota-onalarning shaxsiy ibratlari – bolaning 
tarbiyasiga ta’sir ko’rsatish muhim vositasidir. Uning tarbiyaviy ahamiyati 
bolaning taqlid etishga qiziqishi, havas qilishiga asoslangan. Bilim va tajribalarga 
ega bo’lmay bola kattalar qilganini takrorlaydi, ularning harakatlariga taqlid qiladi. 
Ba’zan bolaning oilada olgan tajribasi bolaning atrof dunyoga, odamlarga nisbatan 
yagona o’lchov belgisi bo’lib qoladi. To’g‘ri ba’zi oilalarda ota-onalari bemor 
bo’lganida, buzuq axloqli hayot kechirganlarida, pedagogik madaniyatga ega 
bo’lmaganlarida va shu kabilarda tarbiya buzilishi mumkin. Albatta, bola shaxsi 

---

156 
tarbiyasiga shunchaki o’zining borligi bilan ta’sir ko’rsatmaydi, balki qulay 
ma’naviy-psixologik muhiti, uning a’zolari o’rtasidagi sog‘lom munosabatlar bilan 
ta’sir ko’rsatadi.