Mavzu: Imom al-g’azzoliyning

2012 yil, 
may 
VI bosqich 
Xulosa va tavsiyalarni 
ishlab chiqish 
2011 yil, 
may 

---

54 
Hujjatlarni tahlil qilishning kontent tahlil usuli. 
 

Kontent tahlil 
1
 – 
sosiologik axborot mazmunini miqdoriy o‘rganish usuli. U 
 
matn tuzulishini analiz qilgan holda ma‘lumotlarni to‘plash va yig‘ish metodidir.
―Kontent‖ so‘zi aloqa va munosabatlar obyekti hisoblangan so‘zlarga, 
mazmunga belgilarga, rasmga, tushunchalarga, mavzu, sarlavha va boshqa 
ma‘lumotlarga aloqador. Matndagi belgi va xususiyatlarni kontent-tahlil orqali 
ularning miqdoriy tuzilmasini sistematik va obyektiv hisob-kitob qilish usuli 
yordamida ma‘lumotlar olinadi . Markoffa, Shapiro va Veytmanlarning fikriga ko‘ra 
kontent-tahlilni ―kodlashtirilgan matn‖ deb atash to‘g‘rirroq bo‘ladi.
Kontent tahlilning sifatli va interprerativ yo‘nalishlari mavjud bo‘lib, ammo 
matn mazmunidagi miqdoriy ma‘lumotlar asosiy o‘rin egallaydi. Kontent-tahlil 
so‘rovsiz tadqiqot usuli bo‘lib, undagi belgilarni, so‘zlarni kiritish jarayonida 
tadqiqotchining subyektiv ta‘sirisiz ma‘lumotlarni o‘rganuvchi va qabul qiluvchilar 
o‘rtasida aloqani ta‘minlaydi. 
Kontent-tahlilda matnni odiy o‘qib chiqishdan farqli o‘laroq uni tizimli tarzda 
muntazam tartibga o‘tkazishga va mazmun mohiyatini o‘rganishga chorlaydi. 
Bundan tashqari matndagi yashirin ma‘noga ega so‘zlarni, ma‘lumotlarni 
aniqlash mumkin. Kontent-tahlil o‘zida tasodifiy tanlovni aniq baholashni va 
mavhumlashgan eksprimental harakatlarni bir vaqatda mujssamlashtirgan. 
Sifatli kontent-tahlil pozivistik yondashuv vakillari tomonidan qo‘llab 
quvvatlangan. 
Miqdoriy yo‘nalish tarafdorlari gohida sifatli tadqiqot usulidan foydalanib 
tadqiqotning ishonchliligini oshiradilar.