O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

b) L-turidagi
 
kalsiy kanallarini bloklovchi vositalar (kalsiy antagonistlari, 
sust kalsiy kanallarini bloklovchi moddalar; IV guruh) 
Kalsiy ionlari yurak-qon tomir tizimi funksiyalarini boshqarishda muhim 
o’rin egallaydi. Ma’lumki yurak va vena qon tomirlari tonusi faoliyati ko’p 
jihatdan kalsiy ionlari almashinuviga, ayniqsa ularning hujayra ichi va hujayradan 
tashqari taqsimlanishiga bog‘liq. Shuning uchun kalsiy ionlari kinetikasini 
boshqarish imkoniyati katta ahamiyat kasb etadi. Bunday yo’llardan biri kalsiy 
kanallarini bloklashdir. So’nggi yillarda kalsiy kanallarini ko’plab bloklovchilari 
yaratildi va tibbiy amaliyotda keng qo’llanilmoqda. 

---

- 399 -
Kimyoviy tuzilishidan kelib chiqib, L-turidagi kalsiy kanallari blokatorlari 
quyidagi guruhlarga bo’linadi : 
 
difenilalkilaminlar
(verapamil); 
 
benzotiazepinlar
(diltiazem); 
 
digidropiridinlar
(nifedipin, isradipin, nikardipin, nimodipin, amlodipin); 
difenilpiperazinlar
 (
stinnarizin
, 
flunarizin). 
Aritmiyaga qarshi faollikka ega kalsiy kanallarini bloklovchilari guruhiga 
(IV guruh), v e r a p a m i l (izoptin, finoptin), d i l t i a z e m (kardil) va boshqa bir 
qator 
dori 
vositalar 
kiritiladi. 
Ular 
Shuningdek 
yurak-qon 
–tomir 
yetishmovchiligida, diltiazem esa arterial gipertenziyada samarali ta’sir 
ko’rsatadi. 
Kalsiy kanallari blokatorlarining asosiy ta’siri hujayraga kiruvchi sekin 
kalsiy oqimini susaytirishi bo’lib (tashqaridagi kalsiy ionlarini hujayra ichiga 
kirishini qiyinlashtiradi) bu 
potensialga bog’liq
kalsiy kanallarini bloklashi orqali 
yuzaga chiqadi. Kalsiy kanallarining bir nechta turlari ajratiladi. Asosiysiga 
kiritiladi: L ( angl.