Тоғ олди ярим чўЛ (адир) яйловларидан оқилона

Яйловлар ҳосилдорлигини мавсумлар бўйлаб аниқлаб боришнинг нима 
аҳамияти бор? 
Яйлов ҳосилдорлигини билиш биринчи навбатда уларнинг сиғимини 
аниқлаш имконини берса, иккинчидан яйловларга бўлган тазйиқни меъёрлаш, 

---

15 
мавжуд чорва ҳайвонларининг озуқа билан таъминланиш даражасини аниқлаш, 
зарур қўшимча озуқалар ҳажмини белгилаш имконини яратади. Юқорида қайд 
этилган барча маълумотлар эса чорвачиликни барқарор ривожлантириш чора-
тадбирларини ишлаб чиқишда ўта зарур маълумотлар ҳисобланади. 
Яйловлар ҳосилдорлиги тўғрисида сўз борар экан, 1 бош шартли чорва 
ҳайвонини йил бўйи озуқа билан таъминлаш учун қанча миқдорда ўсимлик 
массаси ёки озуқа бирлиги зарурлигини билиш ҳам зарур. Шартли мол сифатида 
одатда қоракўл қўйи олинади. (
Жадвал 4
). 
Бир бош қорамол олти бош, йилқи ва туялар эса 10 бош қоракўл қўйларига 
тенглаштирилиши қабул қилинган. 
 
Жадвал 4
. 
Чорва ҳайвонларининг бир йил давомида озуқага бўлган ўртача талаби 
Ҳайвон тури 
Озуқага бўлган талаби 
Пичан, кг 
Озуқа бирлиги 
Қоракўл қўйи 
900 
425 
Қорамоллар 
5800 
2600-2800 
Йилқилар
900 
4200-4500 
Туялар
900 
4200-4500 
Демак, чорва ҳайвонларининг турига қараб уларнинг озуқага бўлган йиллик 
талабини билиш, шунингдек, яйлов ҳосилдорлигини аниқлаш орқали ҳар қандай 
фермер хўжалиги учун зарур бўлган яйлов майдонларини ҳисоблаб чиқиш 
мумкин бўлади. 
Яйловлардан рационал фойдаланишни ташкил этишда улардан мавсумий 
фойдаланиш муҳим аҳамиятга эга. Шу боис, ҳар бир хўжаликда чорва 
ҳайвонларининг мавжуд бош сонига мувофиқ яйловлардан турли мавсумларда 
фойдаланиш режасини тузиш талаб қилинади. 
Шундай қилиб, яйловларнинг ҳосилдорлигини йил мавсумлари бўйлаб 
аниқлаб бориш, ҳар мавсум учун зарур бўлган яйлов майдонларини аниқлаш 
имконини яратади.