Erkin umarov mahmud abdullayev

(Sh. R o 'zin a za ro v.
H uq uq iy m ad an iy at — fuqarolik 
jam iyati talabi. «Xalq so ‘zi», 1997 yil, 6 avgust).
K o‘rinadiki, umumiy madaniyatning tarkibiy qismini tashkil etib, 
huquqiy m adaniyat, huquqiy bilim larga ega b o ‘lgan va ularni 
am aliyotda tadbiq eta oladigan kishini tarkib to ptirishi, faqat 
shundaylargina madaniyatli, m a ’rifatli, m a’naviyatli hisoblanishini 
aks ettiradi. Shubha yo‘qki, ko'pgina qonunlar qabul qilinadi, biroq 
fuqarolar ularga rioya etishga tayyor bo'lm asa, huquqiy davlat ham, 
fuqarolik jamiyati ham haqiqatda amal qilmaydi. Shu 
sababli 
fuqaroviy 
jamiyat va uning a ’zolari yuksak darajada 
ma’naviy va 
m a’rifiy kamol 
topgan b o ‘lm og‘i kerak, kishilik jam iyatida 
tarkib 
topgan barcha 
qadriyatlarni bilishi, ularni e’tirof 
etishi, rioya etishi zarur. 
Xuddi 
shu m a’noda qonunlarga 
amal qilish, boshqacha aytganda, 
huquqiy 
madaniyat ko‘nikmasi asosida 
ma’naviylik tabiati o ‘z ifodasini 
topadi. 
Shunga ko‘ra, yangi demokratik 
jamiyat qurilishi sharoitida 
davlat 
m a’naviyat ifodachisi tarzida faoliyat 
ko'rsatadi. Zero, uning 
huquqiy 
asoslari negizida xalq m a’naviyati yotadi.
M a’naviyat va mafkura. 
Y uqorida 
ma’naviyat ruhiy, 
axloqiy 
qadriyatlar yig‘indisi ekanligi aytib o ‘tildi. 
Uning mafkura 
bilan 
m u n o s a b a tin i k o ‘rib c h iq a d ig a n b o 'ls a k , 
mafkura 
k o 'p r o q
jam iyatning siyosiy sohasini aks ettirib, 
shubhasiz, 
m a’naviyatga 
asoslanadi. M a’naviyatsiz m afkuraning 
mohiyatini, ruhi 
va tabi- 
atini bilish m um kin emas. Shu m a’noda, 
mafkura ma’naviy 
faoliyat

---

m ah su li, ja m iy a t m a ’naviy h ay o ti m ahsuli va, ayni p a y td a , 
m a’naviy hayotga o ‘z ta ’sirini o ‘tkazadigan va o'tkazib turadigan 
g‘oyaviy omildir.
Xoh davlat bo'ladim i, xoh jam iyatm i yoki alohida olingan in- 
sonmi, maqsadsiz, manfaatlarsiz yashamaydi va faoliyat k o 'rsat- 
maydi. Inson va jam iyatning o ‘z oldiga qo ‘ygan rejalari, m an fa­
atlari fikr bilan tarkib topadi, nizom shakliga kiradi. X uddi shu 
m a’noda, Prezidentim iz ta ’kidlaganidek, jam iyat mafkurasi xalqni 
xalq, m illatni millat qilishga xizmat etadigan fikrlar va g'oyalar 
tiz im id a n ib o ra td ir. S hu m a ’n o d a , re s p u b lik a m iz d a ta rk ib
topayotgan milliy mafkura to ‘g‘risida gapirish m um kin.
I. A. Karimov o'zining «Jam iyatim iz m afkurasi xalqni xalq, 
m illatni m illat qilishga xizm at etsin» nom li su h b atid a m illiy 
m afkuram izning asosiy vazifasi «jamiyatning tayanchi bo 'lm ish
oddiy inson va uning m anfaatlarini ifoda etish»dan iborat deb 
ta ’kidlaydi. Shubhasiz, milliy mafkura milliy mustaqilligimiz tufayli 
bunyod etilm oqda. D arhaqiqat, «milliy m afkura bizning erkin, 
ozod, adolatli, m a’naviyatli, erkin bozor iqtisodiyoti sharoitlarida 
dem okratiya qonun-qoidalariga asoslangan huquqiy amal qiladigan 
ham da jam iyat barpo etishdan iborat tub milliy m aqsadim izga 
xizmat qiladi va u ana shu maqsadlarga erishishim izni ta ’minlaydi. 
M a ’n a v iy a tli ja m iy a t q u ris h g a in tila y o tg a n im iz m illiy
m afkuram izning o ‘ziga xosligini ifodalaydi (/.