Тупроқни ким таҳлил. Ас ўзг

6-rasm. Universal saxarimetr 
SU-4 
Ba’zi bir shakar moddalari eritmasining solishtirma aylanish 
burchagi kattaliklari (
α
) 20° 
1-jadval 
Shakar turi 
Kimyoviy formulasi 
Solishtirma 
aylanish 
burchagi (
α
) 20° 
Shakarqamish qandi 
C
12
H
22
O
11
+ 66,5 
Maltoza 
C
12
H
22
O
11
+135,5 
Glyukoza 
C
6
H
12
O
6
+52,8 
Fruktoza 
C
6
H
12
O
6
-93,3 … –97,2 
Lyuminessent tahlil va undan qishloq xo‘jalik mahsulotlari sifatini 
aniqlashda foydalanish 
Fizik-kimyoviy 
tahlilning 
bu 
turi 
aniqlanadigan 
modda 
konsentratsiyasini o‘lchashga asoslangan. Uning miqdori, odatda, 
o‘lchanadigan modda miqdoriga ekvivalent bo‘ladi. Ayni usul o‘ta sezgir 
bo‘lib, o‘simliklar tarkibidagi ayrim metall, mikroelementlar, biologik faol 
moddalar, pestitsidlarning sezilar-sezilmas miqdorini ham ko‘rsatadi. 
Lyuminessensiya - ayrim moddalarning yutilgan energiyani nur 
holatda qaytarish qobiliyatidir. Uning modda nurlantirilganda davom 
etadigan, nurlantirilmaganda to‘xtab qoladigan ko‘rinishiga fluoressensiya 
deyiladi. 
7-rasm. Lyuminoskop
 

---

94 
Fluoressensiya agrokimyoda ma’lum bir qiziqish uyg‘otadigan usul 
hisoblanadi. Tahlilning bu usuli quyidagi ustunliklarga ega: 
> 
o‘rganilayotgan moddalar parchalanmaydi; 
> 
juda 
past 
konsentratsiyali 
(10~8 
g/ml) 
eritmalardan 
foydalanish mumkin. 
> 
tahlil juda qisqa muddatda amalga oshiriladi; 
> 
tahlilni avtomatlashtirish mumkin. 
Lyuminessent tahlilda fluorimetr deb nomlanuvchi asbobdan 
foydalaniladi. Oziq-ovqat mahsulotlari sifatini aniqlashda lyuminoskop 
(LPK-1) keng qo‘llaniladi.
Bunda kyuvetaga solingan obyekt - o‘rganiladigan mahsulot 
asbobning ko‘rish kamerasiga joylanadi va qopqog‘i yopiladi. Ustidan 
ultrabinafsha nur yuboriladi va asbobning old qismida joylashgan tubus 
orqali ko‘riladi. 
Sabzavot mahsulotlari sifatini tekshirish. Sabzavot kesmalari 
kyuvetaga 
joylanadi 
va 
yuqoridagi 
tartibda 
ish 
bajariladi. 
Fluoressensiyaning rangi va intensivligiga qarab mahsulotning sifati 
baholanadi.[8]