Тупроқни ким таҳлил. Ас ўзг

1-rasm. Konduktometrik 
titrlash chizig‘i 
Eritmada ishqor qo‘shilib borilishi natijasida titrlash nuqtasidan 

---

97 
o‘tilgandan keyin gidroksil ioni [OH
–
] konsentratsiyasi keskin ortishi 
muqarrar. Manfiy zaryadli gidroksillarning nisbatan tezkor harakatchanligi 
tufayli, eritma elektr o‘tkazuvchanligi ham keskin ortishi aniq kuzatiladi. 
O‘nida takidlash joizki, har xil ionlar harakatchanligiga doir bo‘lgan 
ma’lumotlar, ayniqsa, muhim fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlar qiymatlari 
tegishli ma’lumotlarda, odatda, jadvallarda berilgan bo‘ladi. Eritmaning 
titrlash nuqtasida vodorod ioni [H
+
] va gidroksil ioni [OH
–
] miqdorlari 
minimum bo‘lganligi uchun, darhaqiqat, elektr o‘tkazuvchanlik ham 
minimum darajada bo‘lishini anglash qiyin emas. Demak, xulosa 
tariqasida ta’kidlash mumkinki, minimum elektr o‘tkazuvchanlik titrlash 
nuqtasini belgilaydi. Eritmalarning elektr o‘tkazuvchanligi nafaqat 
ulardagi ionlarning harakatchanligi, balki eritmani hosil qiluvchi kimyoviy 
moddaning dissotsiatsiyalanish darajasiga ham bog‘liq. Reaksiya paytida 
harakatchanligi yuqori bo‘lgan ionlar, harakatchanligi nisbatan past 
bo‘lgani 
bilan 
almashgan 
holatlarda 
ham, 
titrlash 
davomida 
dissotsiatsiyalanish darajasining oshishi, elektr o‘tkazuvchanlikning 
ortishiga olib keladi.[5] 
Kulonometrik tahlil usuli
Turli xil birikmalarni analiz qilishda keng miqyosda qo‘llaniladigan 
elektrokimyoviy usullardan yana biri – Kulonometrik analiz usulidir. 
Uning negizida, odatda, tekshiriladigan modda eritmasining elektroliz 
jarayoniga uchratilishi yotadi. Bunda elektr toki ta’sirida qarama-qarshi 
zaryadli ionlarga parchalanadigan muayan kimyoviy birikmaning 
oksidlanish-qaytarilish reaksiyasiga uchrashi kuzatiladi. Tajribada hosil 
bo‘ladigan yangi tur moddalar bilan birgalikda, elektroliz jarayoni vaqtida 
sarf bo‘lgan elektr toki miqdori aniqlanadi.