Тупроқни ким таҳлил. Ас ўзг

Fotoelektr kolorimetr (FEK)
larda nurni qabul qilishda asosiy vosita 
fotoelement hisoblanadi. U nur energiyasini elektr energiyaga aylantiradi. 

---

85 
Fotoelement sifatida ishlatiladigan moddaga yorug‘lik tushganda uning 
atomidan elektronlarning siqib chiqarilishiga fotoeffekt deyiladi. 1888-
yilda rus olimi A.G.Stoletov fotoeffektning asosiy qonunini eksperimental 
tarzda yaratgan. Fotometriyada fotoelementlarning emission va yarim 
o‘tkazgichli tip lari ishlatiladi. 
Kolorimetriyadan foydalanib, turli biologik materiallar yoki 
metallardan qo‘shimcha tarzda bo‘ladigan juda oz miqdordagi elementlarni 
aniqlash mumkin. Elementlarni bu qadar oz miqdorlarini tortma va hajmiy 
analizning odatdagi usullari bilan amalda aniqlash mumkin emas, chunki 
ularni eritmadagi konsentratsiyalari yetarli darajada bo‘lishi uchun tegishli 
moddalardan analizga juda ko‘p miqdorda tortib olish kerak bo‘ladi. 
Bunday hollarda kolorimetrik usuldan foydalanib juda tez va aniq natijalar 
olinadi. 
Kolorometrik analizda aniqlanayotgan ionning eritmadagi rangli 
birikmasi hosil bo‘lishi tufayli paydo bo‘ladigan rangning intensivligiga 
(och, to‘qligiga) asoslanib, o‘sha ionning miqdori haqida xulosa 
chiqariladi. Eritmaning rangi qancha intensiv (to‘q) bo‘lsa, ionning 
eritmadagi konsentratsiyasi shuncha yuqori bo‘ladi yoki aksincha. 
Kolorimetrik analiz - rangli eritmada yorug‘lik spektrining ko‘rinish 
sohasida yotuvchi nurning yutilish darajasini o‘lchashga asoslangan. Ko‘p 
moddalarning eritmalari o‘zi uchun xarakterli rangga ega, chunki ularning 
molekula yoki ionlari nurni tanlab yutadi. Qishloq xo‘jaligi va biologiyaga 
taalluqli izlanishlarda optik analiz usullaridan biri kolorimetrik analiz keng 
qo‘llaniladi. Eritmaning rangini solishtirishda fotoelementdan ham 
foydalanish mumkin, bu usul 
fotokolorimetrik 
usul deb ataladi. Hozirgi 
kunda laboratoriyalarimizda KFK – 3 rusumli fotokolorimetr ish-
latilmoqda.