Bolalarni tabiat bilan tanishtirish metodikasi fani

2.4.Hayvonlar  hayotidagi  o'zgarishlar.  Dekabr  oyida  ko'pgina  yowoyi  hayvonlar 

qishlash uchun o'z uyalariga kirib  oladilar. Toshkent  viloyatining shahardan chetdagi  ba'zi  bir 

tumanlaridagina  shu  vaqtda  oziqovqat  qidirib  o'z  uyalaridan  chiqqan  hayvonlarni  (qaragan 

tulki, qo'shoyoqlarni) uchratish mumkin. Dekabr oyida oziqovqat topish maqsadida tog'lardan 

sahro  bo'rilari  tushib  keladilar  va  ko'pgina  mollarga  hujum  qiladilar,  itlarni  g'ajib,  ba'zi 

vaqtlarda  qishloq  chetidagi  poliz,  hovlilarga  kirishga  urinadilar.  Sahro  bo'rilari  unchalik  katta 

boimay,  juni  kalta,  dag'al  tusda  bo'ladi.  Uning  rangi  atrof  muhitga  qarab  o'zgarib  turishi 

mumkin. 

Yanvar,  fevral  oylarida  tabiat  burchagi  sharoitida  ba'zan  toshbaqalar  uyg'ona 

boshlaydilar.  Shu  vaqt  ularga  ovqat  berish  zarur.  Bolalar  esa  toshbaqalarni  zo'r  qiziqish  bilan 

boqadilar. Toshbaqa karam barglarini, qirilgan sabzi, ko'k suli, sutda ivitilgan non, grechiha va suli 

bo'tqalarini zo'r ishtaha bilan yeydi. 

Qish  faslida  Sirdaryo  vohasidagi  cho'llarda  uchraydigan  mahalliy  karagan  tulkilar 

junining  tusi  o'zgaradi.  Odatda  uning  juni  och  kul  rang  bo'lib,  sahro  va  cho'llardagi  loylarning 

tusiga mos  keladi. Qish  faslida esa uning beli, bo'yni  va  yelkasi zang  tusini beruvchi och sariq 

tusga  kiradi.  Dumining  uchi  va  qorni  oqaradi.  Karagan  tulki,  asosan,  cho'ldagi  yumronqoziq  va 

qumsichqonlar  singari    kemiruvchilar  bilan  oziqlanadi.  Ba’zan  tovuqlarga  ham  hujum  qilib 

qoladi.  U  qishloq  xo'jaligi  zararkunandalari  bo'lgan  kemiruvchilarni  yeb  tugatishi  va  yaxshi 

mo'yna berishi bilan bizga foyda keltiradi. 

Fevral  oyida  yovvoyi  hayvonlar  hamda  uy  hayvonlarida  bahorgi  tullash  boshlanadi. 

Tulkilar, qo'shoyoqlar, bo'rilar, quyonlar, qumsichqonlar va boshqa hayvonlar po'st tashlaydilar. 

Ularning  yungi tushib, terilari ko'rimsiz bo'lib qoladi. Uy  parrandalari, ayniqsa tovuqlarda katta 

jonlanish boshlanib, ular tuxum qilishga kirishadilar. 

---