К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

Дональд Сьюпер: Инсоннинг шаклланиш босқичлари
 
1. Улғайиш босқичи
2. Ўз имкониятларини таҳлил 
этиш босқичи
3. Синаш босқичи
4. Барқарорлик босқичи
5. Эришилган мавқени 
барқарорлаштириш босқичи
6. Касбий ва ижтимоий 
фаолликнинг сусайиши, 
пасайиш босқичи

---

75 
ўринда Ғарб давлатларида меҳнат фаолиятини таълим олиш билан қўшиб 
олиб бориш имкониятлари катта эканлигини эслашимиз мумкин). 
3.
Синаш босқичи (25-30 ёш). Ана шу даврда инсон ўзини 
тажрибалироқ ходимлар билан рақобат қилишга қодир тўлақонли 
мутахассис сифатида “синаб кўради”. Бевосита рақобатлашиш орқали 
муваффақиятга эришишга интилиш юқори меҳнат унумдорлигининг ҳам, 
инсонни ўзини ривожлантиришининг ҳам энг асосий рағбатидир. 
4.
Барқарорлик босқичи (30-44 ёш). Инсон ана шу вақтда ўзини 
ишончли ва омадли мутахассис сифатида кўрсатади. Бу устунлигини 
мустаҳкамлаш учун касбий малакасини оширишга ҳамда ўзининг ҳам 
фирмасида, ҳам жамиятда мавқеини кучайтиришга интилади. 
5.
Интилишлар натижасида эришилган мавқени барқарорлаштириш 
босқичи (45-64 ёш). Инсон бу даврда барқарор касбий ва ижтимоий мавқега 
эга бўлишга ҳаракат қилади. 
6.
Касбий ва ижтимоий фаолликнинг сусайиши, пасайиш босқичи (65 
ёш ва ундан юқори). 
Иқтисодиётнинг инновацион ривожланиши, янги технологиялар оғир 
меҳнат талаб қиладиган ишлаб чиқариш жараёнларини камайтирмоқда. 
Шунга қарамасдан ходим ҳозир ҳам бир маромдаги, зерикарли меҳнат 
фаолиятига ҳаётий неъматларга эга бўлиш учун зарурий эҳтиёж сифатида 
қарайди. Шу билан бирга ҳамма ҳам меҳнат фаолиятига фақат даромад 
топиш воситаси сифатида қарамайди. Инсонда бошқа – ўз қобилияти, 
билими, тажрибаси маҳоратини намойиш қилиш орқали ўзлигини намоён 
қилиш эҳтиёжи ҳам кучлидир.