К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

меҳнатнинг ортиқчалиги
. Бунда меҳнат бозорида меҳнат 
ресурслари таклифи унга талабдан юқори бўлади. 
2. 
Мувозанатли конъюнктурали меҳнат
бозори
. Бундай меҳнат 
бозорида меҳнат ресурсларининг таклифи унга талабга мутаносиб бўлади. 
Мувозанатли 
конъюнктурали 
меҳнат 
бозори
қуйидаги 
хусусиятлари бўлади: 
Давлат 
Ёлланма ходимлар 
(меҳнат ресурсларининг 
таклифи) 
Иш берувчилар 
(меҳнат ресурсларига талаб) 
Меҳнат бозорининг 
инфратузилмаси
(ёлланма ходимлар ва иш 
берувчиларнинг ўзаро 
келишувига ёрдам беради) 
Ўзини иш билан мустақил таъминловчи аҳоли 

---

372 
1. 
Мувозанатли иш ҳақи ставкаси
. Бундай ҳолат ўзи учун чиқимли 
бўлган иш берувчини ҳам, бу асосий даромади ва тирикчилик манбаи бўлган 
ёлланма ходимни ҳам қониқтиради. 
2. 
Мувозанатли меҳнат миқдори
. Ушбу ҳолат мавжуд меҳнат 
ресурсларига таклифга мавжуд ва сифатли иш жойи мутаносиб бўлишини 
назарда тутади. 
12.2-расм. Меҳнат бозорининг конъюнктураси
турлари 
Бошқача қилиб айтганда, мувозанатли конъюнктурали меҳнат бозори 
Халқаро меҳнат ташкилотининг Муносиб меҳнат концепциясида кўзда 
тутилган тўлиқ, самарали, оқилона ва унумдор иш билан бандлик 
таъминланишини назарда тутади. 
Ҳозирги даврда давлатнинг меҳнат бозорини тартибга солиш сиёсати 
ҳар бир мамлакатдаги миллий иқтисодиётдаги вазият, ишлаб чиқарувчи 
кучларнинг ривожланганлиги даражаси, таркиб топган ижтимоий-меҳнат 
муносабатлари ва бошқа кўпгина омиллар ҳисобга олган ҳолда шаклланади. 
Давлат меҳнат бозорида фаол ва нофаол сиёсат олиб бориши мумкин. 
Давлатнинг меҳнат бозоридаги фаол сиёсати
– бу меҳнат бозори 
субъектлари ўртасидаги муносабатларни тартибга солиш мақсадига 
йўналтирилган ҳуқуқий, ташкилий, иқтисодий чоралар мажмуасидир. 
Давлатнинг меҳнат бозоридаги фаол сиёсати ходимларнинг меҳнат 
бозоридаги рақобатбардошлигини ошириш учун уни касбий тайёрлаш, 
малакасини ошириш, қайта тайёрлаш, уларни ўзларини иш билан мустақил 
таъминлашларига ҳар тарафлама ёрдам беришни назарда тутади.