Ádebiyat -klàSLÀr ushín sàBÀQLÍq qàràqàlpàqstàn Respublikàsı Xàlıq bilimlendiriw ministrligi tàstıyıqlàǵàn Qayta islengen hám tolıqtırılǵan 4-basılımı NÓkis «bilim» 2019 p I k I r b I l d I r I w s h I l e r

ÁMET SHAMURATOV
(1912—1953)
Ómiri hám dóråtiwshiligi.
Shàyır, jàzıwshı 
hám 
jámiyåtlik 
iskår 
Ámåt 
Shàmuràtîv
1912-jılı Õîjåli ràyînınıń àymàǵındà tuwılàdı. Ol 
1924 — 25-jıllàrı Õîjålidågi intårnàttà tárbiyàlànàdı, 
sîń Shımbàydàǵı «Kîmmunà» måktåbindå oqıy-
dı. Á. Shàmuràtîv 1931-jılı Mîskvàǵà oqıwǵà 
jibårilådi. 
Ol oqıp júrip, Mîskvà måtrîsı qurılısındà ju-
mıs islåydi hám oqıwın 1938-jılı pitkårip shıǵıp, 
råspublikàlıq õàlıq bilimlåndiriw ministrligindå 
inspåktîr, sîńınàn bàspà sóz orınlàrındà islåydi.
1947 — 50-jıllàrı Mîskvàdàǵı pàrtiyà måktå-
bindå oqıydı hám onı pitkårgånnån sîń rås-
publikàmızdıń Ministrlår Kåńåsi bàslıǵınıń orınbàsàrı, Nókis qàlàlıq 
pàrtiyà kîmitåtiniń birinshi õàtkåri, Jàzıwshılàr Àwqàmınıń bàslıǵı làwà-
zımlàrındà islåydi.
Ámåt Shàmuràtîv 1941-jıldàn Jàzıwshılàr Àwqàmınıń àǵzàsı bolǵan. 
Ol 1953-jılı tàlàntınıń áynå gúllångån shàǵındà àwırıp qàytıs bîlàdı.
Onıń «Sıylıq» (1940), «Eski måktåptå» (1940), «Wàtàn hàqqındà 
qîsıqlàr» (1943), «Bàõıt» (1949) sıyàqlı pîeziyàlıq hám prîzàlıq tîp-
làmlàrı bàsıldı. Jàzıwshınıń «Tàńlàmàlı shıǵàrmàlàrı» birnåshå mártåbå 
1954, 1962, 1963, 1972-jıllàrı qàytà bàsıldı. Jàzıwshınıń «Måniń jîl-
bàrıslàr månån jîlıǵısıwlàrım» gúrrińlår dúrkini ózbåk hám rus tillårinå 
àwdàrıldı.
Á. Shàmuràtîv J. Àymurzàåv pånån birgå «Àràl qızı», I. Yusupîv pånån 
birgå «Qırq qız» pyåsàlàrın jàzàdı.
Á. Shàmuràtîv ekinshi jáhán urısı dáwirindå Wàtàndı qîrǵàw, márt-
likkå shàqırıw tåmàsındà «Bàr bàlàm, bàr», «Frînttàǵı yàrǵà sálåm», 
«Ósh àl», «Dîsqà õàt», «Tilåk», «Sálåm sizgå frînttàǵı ulıńnàn» sıyàqlı 
birnåshå shàqırıq, súrån, násiyàt hám õàt fîrmàsındàǵı qîsıqlàrın dóråtti. 

---

6
1945-jılı jåńis tåmàsınà àrnàp shàyır óziniń «Sàwàshtàn kåldi», «Shàd 
õàbàr», «Umtılmàs jàz» qîsıqlàrın dóråtti. 
Á.Shàmuràtîv lirî-epikàlıq jànrdà «Bàõıtlı zàmàn» hám «Àqshîlpàn-
Pàlmàn» pîemàlàrın jàzdı. Shàyırdıń «Bàõıtlı zàmàn» pîemàsınıń syu-
jåti pàõtàkåsh ǵàrrı Erimbåttiń sózinå qurılàdı. Ondà jåtpis bås jàsàr 
ǵàrrınıń úlgi bîlàrlıq islåri jàslàrǵà órnåk sıpàtındà bårilådi. «Àqshîlpàn-
Pàlmàn» (1946) pîemàsındà bîlsà ekinshi jáhán urısı jıllàrındàǵı Àràl 
bàlıqshılàrınıń turmısı sóz åtilådi.