Sog’liqni saqlash vazirligi ogohlantiradi

 
Meni tushunishmasa-chi? 
Tanqiddan qo’rqish – bizni tobelikka olgan eng katta kuchdir. Biz kamdan-kam 
harakatimizni atrofdagilar munosabatini hisobga olmay qilamiz. Oila va jamiyat fikri juda 
ko’p qarorlarimizga ta’sir qiladi. 
Tanqiddan qo’rqish odamda eng avvalo o’z fikrini erkin aytishdan qo’rqish holatini 
keltirib chiqaradi. Bu narsa bolaligimizdan tabiatimizda namoyon bo’la boshlaydi. Yosh 
bolaning o’z fikrini kattalarga qo’rqmay aytishi juda qiyin bo’ladi. Chunki biz har safar 
o’z nuqtayi nazarimizni aytganimizda “Yosh bola nimani ham bilardi?”, “Kattalarning 
gapiga aralashish yaxshimas!”, “Sen bunaqa narsalarni gapirishga hali yoshlik qilasan” 
kabi tanbehlar eshitamiz. Agar kattalar biz aytgan gapni kulgiga olishsa va bizni izza 
qilishsa – bu narsa hech qachon xotiramizdan o’chmaydi. 
Erkin gapirishdan qo’rqish odamni ruhiy azobga mubtalo qiladigan holat – o’z 
xohish-istaklarini va fikrini boshqalarga ayta olmaslik odamni ezib yuboradi. Odatda 
bunday odamlarda aybdorlik va nuqsonlilik komplekslari kuchli rivojlangan bo’ladi. Ular 
o’zlarini vaziyatga fikr bildirishga noloyiq yoki uquvsiz deb biladilar. Ammo bu ularning 
o’z firklari yo’q degani emas – har qanday odamda istalgan vaziyatga qandaydir 
munosabat shakllanadi. 

---

 
47 
Bunday qo’rquv bilan yashayotgan odam o’ziga o’zi yordam berishi bir oz 
mushkul. Erkin gapirish qo’rquvini yengib o’tishda atrofdagilar yordami juda muhim. 
Bunday odamlarga o’z fikrlarini avvaliga yozma shaklda bir kishiga berish, keyin shu 
odamga o’z gaplarini yuzma-yuz aytish tavsiya etiladi. Suhbatdosh eng yaqin do’stlar 
doirasidan bo’lsa ayni muddao. 
Bu turdagi qo’rquvdan odamni xalos qilishda uning fikrlariga tinglovchilar qanday 
munosabat bildirishi juda muhim. Erkin gapirishdan qo’rqish avval olingan tanbehlar 
tufayli paydo bo’lgan – shunday ekan, uni yengib o’tish uchun odamni, aksincha, qo’llab 
turish kerak. 
Agar sizning oilangiz, ish jamoangiz yoki do’stlaringiz doirasida shunday odamlar 
bo’lsa, ularga yordam bering. Ba’zida erkin gapira olmagan odamlarni gapirtirilsa, 
ulardan juda noyob va foydali fikrlar chiqadi. 
Agar siz o’zingizda shunday qo’rquv alomatlarini payqagan bo’lsangiz – darhol 
kundalik tuting. U kundalikka barcha aytolmagan fikrlaringizni yozib boring. Eng yaqin 
do’stingizdan bu fikrlaringizni o’qib turish va ular yuzasidan o’z mulohazalarini sizga 
aytib borishini iltimos qiling. Asosiysi, yodingizda bo’lsin – sizning o’z fikringizni ochiq 
bayon qilish erkinligingiz bor. 
Sizga bir sir ochaman: