Oda miyli k mul ki ( I - qis m)
Tohir Malik
47
library.ziyonet.uz/
Muhabbat ahlining joʻyoni boʻlgʻil,
Oʻshalkim, uchradi, qurboni boʻlgʻil.
Deyilmoqchiki: sen hamisha Allohni sevuchilarni izla. Banogoh ular senga uchrab
qolsalar, yoʻllarida fido boʻlib, oʻzingni qurbon qil. Zero, ahlillohni topmoq - Xudoning
oʻzini topmoqlikdir. Demak, oʻzni qurbon qilmoqlik - Allohga nisbatandir.
Ulugʻlarning fikrlaridan aqlimizni quvvatlantirib biz ham bir-ikki soʻz aytmoqlikni niyat
qildikkim, Alloh adashtirmagay.
Inson har kuni oʻziga rizq bergan, sogʻliq va aql bergan, turli-tuman tuganmas ne’matlar
bilan ne’matlantirgan Allohni mutlaqo tanishi, bilishi kerak. Bu - ishqning poydevori,
avvalidir.
Maryam surasida «Shaytonga ibodat qilmanglar», deb ogohlantirgan Rabbimiz nafsga
sigʻinish, unga but kabi qulluq qilish haqida Josiya surasida marhamat qiladikim: «(Ey
Muhammad), havoyi nafsini oʻziga «iloh» qilib olgan va Alloh uni bilgan holida yoʻldan
ozdirib, quloq va koʻnglini muhrlab, koʻz oldiga parda tortib qoʻygan kimsani
koʻrganmisiz?»
Ayrim insonlar ba’zan Allohga sigʻinmay, itoat etmay, shaytonga itoat etib, uning
vasvasasini bajarishadi. Ba’zilar nafsiga tobe’ boʻlib, uning xohishlarini ijro qiladilar. Bu
qabihliklardan oʻzni saqlash va yolgʻiz Allohga itoat etish, uning amru farmonini
bajarish, faqat Allohga sigʻinish - Ishqning tamali hisoblanadi.
Ishq - aql va mantiqqa uygʻun. Biz koʻproq amallarimizning tashqi tomoniga ahamiyat
beramiz. Holbuki, botini muhimroqdir. Islomda niyat va ixlos asos hisoblanadi. Ishq ham
aynan shu ikki buloqdan suv ichadi. Masalan, ikki kishi aynan bir ishni bajaradi. Lekin
biriniki qabuldir, ikkinchisiniki esa yoʻq. Nima uchun? Negaki, oʻsha birinchisining
niyati xolisdir, ikkinchisining xayoli boshqa narsada, niyati buzuq. Zohiran bir xil amal
bajaradilar, ammo Allohga boʻlgan muhabbatlari bir xilda emas. Shunga koʻra, biriga
mukofot beriladi, ikkinchisiga esa jazo. Ishq xolis samimiyatni talab etadi.
Zohirparastlikni esa qabul etmaydi. Ichki poklikni, botiniy samimiyatni talab etadi.
Valid ibn Abu Valid va Abu Usmon Madaniydan Uqba ibn Muslim rivoyat qiladilar:
Abu Hurayradan (r.a.) «Janobi Rasulullohdan (s.a.v.) eshitib, xotirangizda yaxshi
saqlangan hadisdan aytib bering», deb iltimos qilindi.
-Mayli, yaxshi eslaganimni ayta qolay, - dedilaru hushdan ketdilar. Soʻng oʻzlariga
kelgach: -Rasulullohning (s.a.v.) oʻzlari bilan mendan boʻlak biror kimsa yoʻqligida
aytgan hadislarini soʻzlayin, - deb yana hushdan ketdilar.
Nihoyat hushyor tortganlaridan soʻng bu hadisni aytdilar:
-Rasululloh (s.a.v.) oʻshanda marhamat qildilarki, Alloh taolo qiyomat kuni barchani
hisob-kitob qiladi. Toʻplanganlar tiz choʻkkan koʻyi, navbatlarini kutadilar. Eng avval
uch toifa odam chaqiriladi: Qur'onni koʻkragida jamlagan kishi, mol-dunyosi koʻp
boʻlgan kishi va shahid boʻlgan kishi.
Do'stlaringiz bilan baham: |